Hoe ga je als bedrijf om met de krapte op de arbeidsmarkt en hoe behoud je je personeel? Hoe zorg je ervoor dat mensen die belangrijk zijn bij de keuze voor een opleiding zien dat de techniek een slimme keuze is? Warmte365 sprak met Techniek Nederland over belangrijke ontwikkelingen op de arbeidsmarkt waarover bedrijven zouden kunnen nadenken en hoe de publieke opinie beïnvloed kan worden.

Dat techniek een boeiend, afwisselend en bovenal belangrijk vak is hoeven we jou niet te vertellen. Het is een vak waar je tot in de verre toekomst een prima boterham mee kunt verdienen en daarnaast een vak waar je steeds opnieuw uitgedaagd wordt en met nieuwe technieken mag werken.

Zij-instromers, arbeidsmigranten, statushouders en vrouwen
“Er zijn veel extra vakmensen in de techniek nodig. Natuurlijk blijft werving van jong technisch talent belangrijk, maar we moeten ons ook richten op zij-instromers, arbeidsmigranten, statushouders en vrouwen. Verschillende doelgroepen die allemaal een andere benadering nodig hebben en die nodig zijn om te voorkomen dat onze economie vastloopt. Technische vakmensen zijn veel te lang ondergewaardeerd geweest in onze samenleving”, zegt persvoorlichter van Techniek Nederland, Dick Reijman.

Gelukkig zien we dat er langzaam wat verandert. Steeds meer mensen beseffen dat de keuze voor een opleiding en baan in de techniek wel eens een hele slimme zet kan zijn. Leuk afwisselend werk dat er toe doet, carrièremogelijkheden en werkgarantie tot in de verre toekomst.

Maar hoe zorg je ervoor dat iemand voor het vak kiest en dat personeel gemotiveerd blijft en voor je wil blijven werken? In deel een van deze serie (Personeel zal weglopen als er geen cultuuromslag komt) gaven we al aan dat er verandering noodzakelijk is. Zaken waar eerder een duidelijk ‘NEE’ het antwoord was, zoals parttime en op andere tijden werken, moeten toch nog eens tegen het licht gehouden worden.

70 procent van de nieuwe werknemers komt via zij-instroom
Een bedrijf dat investeert in opleidingsmogelijkheden, de mogelijkheid tot parttime werken of andere werktijden biedt, zijn personeel een meer persoonlijke begeleiding geeft en inclusiviteit op de werkvloer serieus neemt, zal het in de toekomst waarschijnlijk winnen van het meer traditionele bedrijf. 

Met momenteel een tekort van 20.000 technische vakmensen dat kan oplopen tot 40.000 in 2025 kijkt Techniek Nederland niet alleen naar de instroom via het techniekonderwijs, maar vooral ook naar zij-instromers. 70 procent van de nieuwe werknemers komt namelijk via deze weg, daar ligt een enorm potentieel.

‘We moeten vooral de ouders enthousiasmeren’

“We moeten al beginnen op de basisschool”, zegt Reijman. “Elke leerling zou daar al in aanraking moeten komen met techniek en er zouden duidelijke leerdoelen voor moeten zijn. Ook moeten we af van het beeld dat praktische beroepen minder zouden zijn dan theoretische beroepen. We moeten dus niet alleen de kinderen enthousiasmeren, maar vooral ook de ouders, die enorm veel invloed hebben op de opleidingskeuze van hun kind.”

Hij vervolgt: “Er is al een kentering gaande, maar er zijn nog steeds veel kinderen die liever praktisch dan theoretisch leren maar door hun omgeving toch min of meer gepusht worden voor dat laatste te kiezen. Ouders zouden zich moeten beseffen dat hun kind praktisch geschoold een veel beter carrièrepad heeft dan bijvoorbeeld in een kantoorbaan.” 

Vrouwen zijn een belangrijk deel van de oplossing
De opgave voor de energietransitie is enorm: woningen moeten aardgasvrij worden gemaakt of  voorzien van (hybride) warmtepompen en zonnepanelen, kantoorgebouwen moeten allemaal naar energielabel C, heel Nederland moet worden uitgerust met een oplaadinfrastructuur en dat is slechts een deel van de opgave.

Reijman onderschrijft dat meer vrouwen in de techniek het tekort aan technici voor een deel kunnen oplossen. “De sector wordt ook steeds aantrekkelijker voor vrouwen. Het vak wordt breder, innovatiever en digitaler. In plaats van zwaar materiaal komt er steeds meer slimme techniek en de maatschappelijke betekenis van het vak neemt toe. De verwachting is dan ook dat de trend van meer vrouwen in de techniek de komende jaren doorzet.”  

Boeien, binden en begeleiden
Reijman: “Er is nog een wereld te winnen als we streven naar meer diversiteit in de branche. Dat is goed voor de sfeer, de creativiteit én de productiviteit. Modern werkgeverschap, waarbij bijvoorbeeld de mogelijkheid gegeven wordt parttime te werken, of op afwijkende tijden en je te blijven ontwikkelen, werpt echt zijn vruchten af.”

Zowel vrouwen als mannen vinden het belangrijk als de werk- en privésituatie meer in balans zijn. Oprechte aandacht voor werknemers en ontwikkelingsmogelijkheid bieden, zo houd je werknemers beter vast;  boeien, binden en begeleiden noemt Techniek Nederland dat.

Statushouders en zelf opleiden
Ook arbeidsmigratie kan een bijdrage leveren. Er zijn inmiddels meer dan 300 statushouders opgeleid en dat mes snijdt aan twee kanten. Statushouders kunnen aan het werk en een bestaan opbouwen én we dringen het tekort aan technici terug.

Reijman: “Behalve opleidingsbedrijven zie je ook steeds meer bedrijven die zelf aan de slag gaan met het opleiden, vaak in combinatie met een ROC. Er zijn ook ondernemers die presentaties geven op de basisschool of groep 7 en 8 uitnodigen eens bij het bedrijf te komen kijken. Enthousiasme creëren voor een mooi vak op jonge leeftijd is belangrijk.”

Techniek Nederland zet in op verschillende sporen. De installateurskoepel lobbyt in Den Haag met een tien puntenplan dat zich richt op versterking van het technisch beroepsonderwijs. Ook is er het platform ‘De makers van morgen’, waar voorbeelden van projecten en mensen die werken in de techniek worden gegeven. Voor zij-instroom ziet Techniek Nederland mogelijkheden te gaan werken met deelcertificaten. Na de zomer komt er een deelcertificaat voor het installeren van de hybride-warmtepomp. Zo kunnen zij-instromers sneller aan de slag met een specialisatie.