Dat stroomopslag een uitkomst bieden bij het tegengaan van netcongestie is wellicht niets nieuws onder de zon. Maar ook warmteopslag kan een rol spelen bij het slimmer benutten van ons liggende net. Slim verbruik levert immers ook besparing op.

Dit artikel is het tweede stuk uit een driedelige serie. Het eerste deel is hier toegankelijk. Het volledige artikel is nu al te lezen in de beurscatalogus.

De kosten voor de uitbreiding van het net lopen tot 2050 op tot 100 miljard euro, zo blijkt uit onderzoek van onder meer PWC. “Je hebt het dan ruwweg over 12.500 euro per woning als dit één-op-één wordt doorgerekend. Als je een batterij installeert, kun je zeer waarschijnlijk een deel van die kosten voorkomen”, stelt Ruud Cuypers, senior scientist bij TNO.

Dat kan dus niet alleen een stroombatterij zijn, maar ook een warmtebatterij die elektrisch kan worden geladen. Beiden kunnen de piekbelasting verlagen, waardoor de kosten van de benodigde netverzwaring lager uitvallen, legt Cuypers uit.

Nederland is in ieder geval op de goede weg, vindt Patrick Jansen, hoofd kennis en innovatie bij Rensa. “Er wordt met veel materialen geëxperimenteerd om warmteopslag mogelijk te maken. In de praktijk gebruikt 99 procent van de systemen gewoon water. Het nadeel daarvan is dat je grote hoeveelheden water nodig hebt, met name voor lange termijnopslag. Hierdoor vindt warmteopslag meestal voor de korte termijn plaats.”

Onvoldoende interesse
Phase changing materials (PCM) bieden ten opzichte van water een uitkomst op het gebied van ruimte. PCM’s zijn materialen waarvan de faseverandering, meestal van vast naar vloeibaar en andersom, wordt gebruikt om warmte op te slaan en weer af te geven.

“Wij hebben producten die gebruikmaken van PCM in het pakket van Rensa, maar die worden nog niet veel verkocht. Ze zijn nog niet interessant genoeg”, stelt Jansen.

Stroompieken afvangen
In de route om Nederland van het gas af te halen zit de voornaamste beperking in de stroomaansluiting, stelt Jansen. “Op het moment dat je van het gas af gaat, komt er veel meer elektriciteit binnen in je woning om warmte op te wekken.”

De pieken moeten volgens Jansen goed verdeeld worden om gebruik te kunnen blijven maken van de aansluiting. “Die stroompieken kun je gedurende de dag afvangen door gebruik te maken van warmteopslag. In feite doe je hetzelfde als dat je met een elektrische accu zou doen. Je vangt energie op om het op een ander moment in te kunnen zetten.”

250 liter water in een Tesla Powerwall
In welke hoeveelheden is stroom te vergelijken met warm water in termen van energie? De hoeveelheid energie die je kunt opslaan in een Powerwall van Tesla kan volgens Jansen vergeleken worden met de hoeveelheid energie die je kunt opslaan in de vorm van warmte in een buffervat met 300 liter water.

Een gemiddeld gezin heeft zo’n 250 liter warm water nodig per dag om alleen al warm te kunnen douchen. En daar ligt volgens Jansen het probleem. “Je hebt opslagmogelijkheden of materialen nodig waarin je de energie veel compacter in kunt opslaan dan in water als meer opslag nodig is, want Nederlandse huizen zijn daar momenteel niet op gebouwd. Daarnaast is er op dit moment ook geen trigger om dit te willen gebruiken.”