Hittestress steeds meer voorkomend probleem
20.03.2025 Gijs de Koning

Nieman Raadgevende Ingenieurs deed, in opdracht van TKI Urban Energy en RVO, aanbevelingen voor welke maatregelen er nodig zijn om oververhitting en extra koelbehoefte te voorkomen. Het rapport waarschuwt dat er in de huidige bouwnormeringen te weinig rekening wordt gehouden met de hoge temperaturen in de zomer waardoor verduurzaamde woningen te heet kunnen worden.
Uit eerder onderzoek van het KNMI bleek namelijk dat hitte steeds vaker en langer voorkomt, in de vorm van meer hittegolven en meer tropische nachten. De stijgende temperaturen kunnen ook bij goed geïsoleerde woningen leiden tot hoge binnentemperaturen wat slecht is voor de gezondheid van de bewoners.
Volgens het onderzoek moeten hierom, ook bij woningen die beter zijn geïsoleerd dan de isolatiestandaard, maatregelen worden getroffen. Deze maatregelen kunnen passief zijn zoals het plaatsen van zonwering of schaduw aanbrengen met bomen, maar ook actief zoals het aanbrengen van airconditioning.
Actieve koeling is minder wenselijk omdat dit het energieverbruik van de woning verhoogt. Daarom merkt het rapport het aanbrengen van buitenzonwering aan als essentieel. Deze maatregel kan volgens het onderzoek de koelbehoefte met een factor 2 tot 3 verlagen ten opzichte van een woning zonder zonwering.
Een ander probleem is dat ook de steden extra snel opwarmen. Hier ligt het plaatsen van bomen of zonwering minder voor de hand. De overblijvende optie is hierdoor het aanbrengen van airconditioning. Dit heeft echter als gevolg dat het buiten het gebouw nog meer gaat opwarmen doordat de airco’s de warme lucht uitstoten. Hierdoor werken zij contraproductief. In steden is dit effect nog groter omdat mensen hier dichter op elkaar zitten en de warmte minder makkelijk weg kan door de bebouwing. Dit wordt ook wel het hitte-eiland effect genoemd. Daarnaast gebruiken airco’s veel energie, wat weer een negatief effect heeft op de netbelasting.
Nieman pleit voor een herziening van de bouwregelgeving en normen omtrent verduurzaming. Ze adviseren daarom om warmtewerende maatregelen op te nemen in de bouwregelgeving, met aandacht voor nachttemperaturen met name in het stedelijk hitte-eiland.
“Als je toch aan de slag gaat, neem dan alles mee,” zegt Guus Mulder van TKI Urban Energy. “Idealiter gaan verduurzaming en hittebestendigheid hand in hand. Als veelgebruikte verduurzamingsmaatregelen slim worden gecombineerd, kunnen ze zowel de energietransitie ondersteunen als hittebestendigheid vergroten, bijvoorbeeld door buitenzonwering standaard onderdeel te maken van het verduurzamingspakket.”
“De huidige standaarden en methoden waarmee we gebouwen verduurzamen zijn niet berekend op de opwarming die we nu al meemaken, en zeker niet op toekomstige opwarming,” voegt Mulder toe.
De meest belangrijke aanbeveling van het onderzoek blijft het beperken van de CO2 uitstoot om verdere opwarming van het klimaat te voorkomen.