Isolatie en hittestress in de partijprogramma’s

06.10.2025 Sjoerd Rispens

De zomers worden steeds warmer en met de huidige stand van zaken zal dit de komende tientallen jaren zo blijven. Hittestress en isolatie zijn belangrijke onderwerpen binnen de warmtetransitie. Hoe kijken de politieke partijen hier tegenaan in hun partijprogramma’s voor de aankomende Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober?

We beginnen met het thema isolatie, belangrijk en bijna alle partijen besteden er wel aandacht aan. De Partij voor de Vrijheid (PVV), de grootste bij de vorige verkiezingen, rept in haar programma niet over het onderwerp. Dat geldt ook voor Forum voor Democratie (FvD). De fusiepartij PvdA-GroenLinks doet dat wel. Zij willen inzetten op een isolatieoffensief, dat onderdeel maakt van hun zogeheten Nieuwe Wijkaanpak.

“Daarmee gaan we slecht geïsoleerde woningen opknappen en verduurzamen. We combineren investeringen in huizen en publieke ruimte met investeringen in werkgelegenheid, onderwijs, welzijn en veiligheid”, aldus de partij. “Een goed geïsoleerde woning is goed voor het klimaat én voor de portemonnee. De overheid gaat flink investeren in een grootschalig isolatie-offensief. In tochtige huizen zonder dubbel glas wonen gezinnen die ‘s winters kiezen tussen verwarming of eten. Dáár beginnen we.”

“We boeken tijdswinst en drukken kosten door gelijksoortige huizen tegelijk aan te pakken”, schrijft de partij in haar programma. “Door langjarig marktcapaciteit in te kopen geven we de techniek- en installatiebranche zekerheid en zijn we verzekerd van voldoende capaciteit.”

Ook D66 wil iets soortgelijks doen. Zij hebben als doelstelling om een grootschalig isolatieplan starten. Voor 2030 wil de partij minimaal 1 miljoen huurwoningen hebben geïsoleerd. De Socialistische Partij (SP) zit op eenzelfde spoor. “Lagere rekeningen, betere woningen. Wij pakken 1,5 miljoen slecht geïsoleerde huur- en koopwoningen aan voor 2030 met een Nationaal Isolatie Programma. Dit levert niet alleen enkele megatonnen broeikasgassenreductie op, maar zorgt er ook voor dat het comfort van de woningen beter wordt, doordat schimmel en vochtproblemen worden opgelost en het binnenklimaat in de woning aangenamer wordt.”

Energiebesparing stimuleren met aandacht voor isoleren
De VVD wil vol gaan inzetten op isolatie en het stimuleren van warmte met warmtepompen. “We gaan onderzoeken of dit via leasevormen kan, waarbij isolatie of zonnepanelen via de energierekening worden afbetaald. We zorgen ervoor dat de overheid consistent beleid voert.”

Het Christendemocratisch Appel (CDA) wil via het Nationaal Isolatieprogramma, het Warmtefonds en door de ISDE-subsidie zoveel mogelijk energiebesparing stimuleren met aandacht voor isoleren. “We schrappen bovenwettelijke eisen vanuit gemeentes, willen duidelijkere standaardisatie, modernisering van bouwregels en meer fabrieksmatig bouwen. We stimuleren het gebruik van duurzame bouwmaterialen zoals hout en natuurlijke isolatiematerialen als vlas. Deze materialen worden bij voorkeur lokaal geproduceerd (bijvoorbeeld in productiebossen).

De ChristenUnie wil op het gebied van isoleren de focus meer op het gezonde aspect leggen. De partij wil slecht geïsoleerde huizen met voorrang gaan aanpakken en dit straat voor straat gaan doen. Daar moeten geen ingewikkelde procedures of subsidieaanvragen aan vooraf gaan. Wel wil de partij dat er verplicht naar de energielabels wordt gekeken.

De Partij van de Dieren (PvdD) wil Fixbrigades inzetten. Mensen van die brigade komen overal beschikbaar voor mensen die bijvoorbeeld willen isoleren. Mensen met een laag inkomen komen daarbij als eerste aan de beurt. “Bij isolatie en renovatie van bestaande gebouwen wordt verplicht rekening gehouden met de natuur”, aldus de partij.

Tot slot weiden DENK, JA21, Nieuw Sociaal Contract (NSC) en de Boerburgerbeweging (BBB) niet uitgebreid uit over isolatie. Ze geven wel allemaal aan dat ze er voor willen gaan, of het willen stimuleren.

Hittestress

Hittestress is de overlast en de lichamelijke of mentale klachten die ontstaan door extreme, langdurige hitte, waarbij het lichaam de lichaamstemperatuur niet goed kan reguleren. Het treft mensen (vooral ouderen en jonge kinderen), dieren en kan leiden tot vermoeidheid, hoofdpijn en concentratieproblemen, en in ernstige gevallen tot uitdroging of sterfte. Hittestress is een toenemend probleem door klimaatverandering en wordt verergerd door verstedelijking en gebouwen die warmte vasthouden. 

De PVV, VVD en NSC reppen in hun programma’s niet over hittestress. D66 daarentegen wil via een nationaal vergroeningsoffensief steden en dorpen hittebestendig maken. “En zo zorgen we voor een gezonde en groene leefomgeving. Bij de bouw van woningen, infrastructuur en industrie moet verplicht rekening worden gehouden met wateroverlast, hitte, droogt en bodemdaling. Dit klimaatadaptief bouwen wordt de norm.”

De PvdA-GroenLinks wil inzetten op meer bomen, groene daken, schaduwplekken en drinkwaterpunten. Op die manier profiteren bewoners van goed ventilerende, hittebestendige woningen en zonnewering. Het CDA wil op dit onderwerp een landelijke campagne starten en DENK wil onder regie van het Rijk meer inzetten op het tegengaan van hittestress, bijvoorbeeld door het vaststellen van een landelijke norm.

De BBB schrijft in haar programma dat de maatschappij zich aan zal moeten passen aan de gevolgen van klimaatverandering maar pleit daarbij wel voor gezond verstand. Er moet worden ingezet op een leefomgeving die de hitte aan kan. De PvdD schrijft: “Steden worden onleefbaar, oogsten mislukken, natuur verdwijnt, nog meer hittestress bij mens en dier. Onze keuzes nu zijn noodzakelijk om Nederland en de planeet in de toekomst leefbaar te houden. En betaalbaar natuurlijk, want de kosten van niks doen zijn vele malen hoger dan nu investeren in een groene en gezonde toekomst voor iedereen.”

De CU wil steden en dorpen groener maken waarbij verdichting en vergroening hand in hand moeten gaan. De biodiversiteit in de stad moet vergroot worden en bijdragen aan schonere lucht en betere leefbaarheid. “Er komen meer bomen en struiken op en rond bedrijventerreinen, luchthavens en langs (snel) wegen.”

Tot slot de SP. Zij willen net als DENK een heldere norm voor de bestrijding van hittestress. Dit moet een groennorm worden voor gezonde woonplekken. “De stad is gemiddeld 2,3 graden tot soms wel negen graden warmer dan het omliggende platteland. Groen kan dat verschil maken: straten met bomen zijn tot twee graden koeler. Daarom planten we een boom voor iedere inwoner en voeren we een landelijke groennorm in, als onderdeel van een groots 25-jarenplan om elke wijk in Nederland groener en leefbaarder te maken.”