In het voorjaar en de zomer zie je ze vaak langs de wegen gaan: de grasmaaimachines van gemeenten en provincies. Ze maaien de bermen om verkeersveiligheid te waarborgen. Met dit gras werd vroeger niets gedaan en het ging de verbrandingsoven in. Het mag namelijk niet tot veevoeder worden verwerkt. Maar het gemaaide gras hoeft niet meer verbrand te worden. Daar kun je namelijk ontzettend goed mee isoleren ontdekte het Belgische bedrijf Gramitherm.

Isoleren met gras is niet nieuw, want dat deden de Vikingen in hun tijd al. Maar deze manier van isoleren was in de vergetelheid geraakt. “Wij hebben deze methode afgestoft”, vertelt Thijs Theunis, specificatiemanager Vlaanderen en Nederland bij Gramitherm.

“In tegenstelling tot andere materialen van biologische oorsprong, gebruiken wij geen landbouwgrond voor onze grondstof, daar we steeds werken met ‘verloren’ gras afkomstig van het onderhoud langs wegen, kanalen, rivieren en in natuurparken. En het mooie is: gras is snelgroeiend, dus er is geen gebrek aan. Dankzij deze upcycling hebben wij de beste koolstofbalans in onze categorie, en dat voor een lagere prijs dan steenwol. Eén kilo van ons materiaal capteert 1,5 kilo CO2-equivalent.”

Het ruikt nog lekker ook
De isolatiematten worden gemaakt in Auvelais bij Namen, waar tonnen en tonnen gemaaid gras uit het hele land worden verhakseld. De panelen bestaan uit 72 procent grasdelen, vermengd met 20 procent jute en 8 procent polyester. Eerst wordt het gras gedroogd en gezuiverd en wordt het sap dat uit het gras komt omgezet in biogas.

Dit biogas produceert zo weer de groene elektriciteit waar de fabriek op draait. Het grasmengsel wordt verhit, geperst en op de juiste maat gesneden en dit hele proces duurt niet langer dan een half uurtje. De grassen worden overigens gedroogd met gebruik van de restwarmte van de naastgelegen biomethanisatiefabriek. Zo is het een perfect circulair product.

In de fabriek ruikt het naar een wandeling door een pas gemaaid weiland. Daar ruik je overigens niets meer van zodra het in je huis of gebouw zit. Fijn voor de medewerkers in de fabriek is dat ze geen beschermende maskers of brillen aan hoeven. Alles is puur natuur.

Biobased bouwen
Omdat biobased bouwen een steeds grotere rol gaat nemen in de bouwwereld zijn de groene matten inmiddels al door vele grote bouwondernemingen omarmd. Zo gebruiken in Frankrijk Bouygues en Eiffage het en zijn in Nederland STIHO en Middelkoop klanten en zijn in Vlaanderen onder andere Beneens, Democo en Cordeel bekende namen die het gebruiken.

Veel bouwers, architecten en aannemers zien de grote voordelen van dit product. De medewerkers die de isolatieplaten plaatsen hoeven bijvoorbeeld niet met beschermende kledij te werken. En dat is een behoorlijke verbetering na jaren en jaren werken met glaswol en steenwol waar dat wel noodzakelijk is.

Bermgrasisolatie is op alle vlakken beter dan glas- en steenwol
Je vraagt je af of de graspanelen hun werk net zo goed doen en net zo veilig zijn als de minerale concurrent? “Onze panelen isoleren niet alleen tegen kou maar ook tegen warmte en dat doen zijn minerale broertjes veel minder goed. Ze houden de warmte drie keer langer buiten dan glaswol of steenwol", aldus Theunis. De lambda-waarde is 0,038 gemeten en heeft een voorlopig declaratie van 0,040.

"Een ander bijkomend voordeel is dat ze ook de luchtvochtigheid reguleren en geluid absorberen. En als klap op de vuurpijl blijkt na onderzoek door het Duitse Instituut voor Bouwtechniek dat de panelen vijftig jaar optimaal blijven presteren. Het leverde het product een European Technical Assessment op die de duurzaamheid en isolatiewaarde onderschrijft.”

En dan volgt natuurlijk ook de vraag hoe het zit met de brandbaarheid. Gramitherm zit in brandreactieklasse E, maar is voornemens eind dit jaar brandreactieklasse C of zelfs B te gaan behalen. Ze gaan namelijk werken met een volledig ecologische brandvertrager waar eind 2023 de officiële laboratoriumtesten voor worden gedaan bij een gecertificeerde instelling.

Niet iedereen weet dat de bouw en productie van bouwmaterialen maar liefst 11 procent van de CO2-uitstoot voor hun rekening nemen. Minerale isolatie wordt gemaakt bij temperaturen van 1.300 graden Celsius en de grasisolatie gaat slechts drie minuten in een oven op 160 graden. Gramitherm isolatie is volledig klimaatneutraal. Dus als je de aarde niet verder wilt verwarmen is dat ook een goede reden tot aanschaf.

En dan willen we inmiddels wel weten wat het prijsverschil tussen minerale en bermgrasisolatie is. Ook daar komt Granitherm goed uit de papieren: ze zijn 20 tot 30 procent goedkoper dan steenwol en daarbij gaat het product veel langer mee. Glaswol is iets voordeliger, maar als de energieprijzen gaan stijgen, dan is de kans reëel dat graspanelen voordeliger worden dan glaswol.

Een product waar België trots op mag zijn!
De grondstof van de platen is dus overal beschikbaar en de jute komt van zakken waarin koffie en cacao arriveren in de haven van Antwerpen die anders ook worden verbrand. Dan zit je alleen nog met het polyester dat niet biologisch is. Dat wil het bedrijf nog veranderen, maar dat is momenteel technisch nog niet mogelijk.

Theunis: “We gebruiken vandaag de dag al gerecycleerd polyester en bieden de mogelijkheid aan om snijverliezen van de werven in big bags te verzamelen zodat deze terug in de productiecyclus gebruikt kunnen worden. Vandaag de dag is 5 procent van onze productie reeds circulair en onze fabriek zero waste.”

Het is natuurlijk een product waarop de Belgen oprecht trots op mogen zijn. Granitherm heeft het wereldwijde patent op het product en ze hebben de volledige industrialisering uitgewerkt. Na België zou wel eens de hele wereld kunnen volgen, maar dan met eigen fabrieken want exporteren zou uiteraard niet duurzaam zijn. En gras groeit overal, ook bij de buren.