Omdat het kabinet de gaslevering overlaat aan de commerciële markt kan het momenteel de leveringszekerheid van gas niet garanderen. Dat brengt vooral onzekerheid met zich mee voor bedrijven zoals de glastuinbouw, zink- en aluminiumfabrieken die gasintensief zijn, schrijft de NOS.

Eerder dit jaar riep Gasunie, het staatsbedrijf dat het transport van het Nederlandse aardgas regelt, de markt op zijn verantwoordelijkheid te nemen om de leveringszekerheid veilig te stellen, toen zij zagen dat de gasaanvoer achterbleef. Nederland is in het verleden al eerder gewaarschuwd dat dit beleid te kwetsbaar maakt.

Huishoudens niet in de kou
In andere landen neemt de overheid wél maatregelen om zeker te zijn dat er voldoende gas is in de winter. Voor deze winter zijn de maatregelen al te laat en gaan we met de contracten en voorraden die er nu zijn het nieuwe jaar in. Dit betekent overigens niet dat huishoudens in de kou komen te zitten bij schaarste. Dit is via Europese wetgeving geregeld. Maar bedrijven kunnen wel een probleem krijgen.

Het Bescherm- en Herstelplan Gas bevat een ‘ladder’ met maatregelen bij een gascrisis. Dat begint bij de vraag minder gas te gebruiken tot het afschakelen van gebruikers of het omschakelen naar een andere brandstof zoals kolen.

Frankrijk en Italië hebben wel maatregelen genomen
Door de huidige hoge gasprijzen is het onaantrekkelijk voor de markt om gas in te kopen. Landen als Frankrijk en Italië hebben wel maatregelen genomen door strategische gasreserves te vullen en afspraken met gasleveranciers over de minimale gasreserve te maken. Nederland heeft, door het stoppen van de gasproductie in Groningen, een lage eigen gasreserve en is in hoge mate afhankelijk van geïmporteerd gas.

Toch zijn er bijna geen langetermijngascontracten afgesloten en schreef demissionair staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat Dilan Yeşilgöz vorige maand nog aan de Tweede Kamer dat radicale veranderingen in het gasbeleid op dit moment niet nodig zijn. Experts vragen zich inmiddels af of het ministerie nog voldoet aan een betaalbaar én betrouwbaar energiebeleid.

Een afschakelplan ontbreekt
Onderzoekers van semi-overheidsbedrijf GasTerra, dat zich lange tijd bezighield met import van gas, raden het Nederland af voor grote hoeveelheden gas te vertrouwen op de zogeheten 'spotmarkt' waar de energiebedrijven hun gas volledig kopen en waarop het ministerie zo vertrouwt. Voorheen was de gasprijs daar laag, maar met de huidige krapte op de markt is dat niet meer zo.

Op het moment dat Nederland deze winter te maken krijgt met een gastekort zou er een  plan moeten liggen wat er wordt afgeschakeld en in welke volgorde. Dat plan ontbreekt echter. De Gasunie laat weten dat er momenteel aan gewerkt wordt en dat het plan naar verwachting begin volgend jaar is afgerond.