Het moet sneller en slimmer installeerbaar en minder arbeidsintensief. Hoe gaan we al die warmtepompen plaatsen met de mensen die we hebben? Dan zou het fijn zijn als een warmtepomp plug and play is. Maar kan dat eigenlijk wel? Daar ging het over tijdens de paneldiscussie op het Congres Doorbraak van de Warmtepomp.

Dergelijke discussie moet wel in goede banen worden geleid, dus werd Susanne van Suylekom, ook bekend onder de bijnaam Miss Warmtepomp, ingevlogen om over dit onderwerp te discussiëren met Patrick van Stokhem van Team Duurzaam Installeren, Patrick Schimmel van Schimmel Techniek en Stijn Otten van Heattransformers.

Welk probleem zou een plug and play warmtepomp kunnen oplossen?
Van Stokhem: “We willen graag sneller installeren dus daar zoeken we oplossingen voor. Maar ik vraag me af in hoeverre we dat met plug and play kunnen oplossen. Daar zit een uitdaging want bij bestaande bouw kom je er niet mee weg. Je kunt dingen makkelijker maken maar feit blijft dat elke woning anders is. Als voorbeeld neem ik even mijn eigen rijwoning, daar zijn er twintig van en geen een zolder is hetzelfde.”

Otten: “Wij doen alleen maar plug and play. En ik ben het eens met Patrick dat elk huis anders is. Om sneller te installeren proberen wij elke installatie in elk ander huis zo veel mogelijk te standaardiseren. Dat doen we veelal voorafgaand aan de installatie of achteraf. Dit betekent dat we tijd winnen en veel meer kunnen installeren op een dag. Maar het zorgt er ook voor dat de mensen die voor je installeren veel laagdrempeliger kunnen worden aangenomen. Zo heeft meer dan de helft van onze installateurs geen installatie achtergrond. Dan zeg ik niet dat het installatiewerk heel simpel is, maar als zij precies weten wat ze moeten doen op de dag zelf dan is dat redelijk plug and play te noemen.”

Van Stokhem: "Voor Team Duurzaam Installeren is het ook belangrijk alle kennis die nu in de hoofden van de huidige installateurs zit, in het proces te brengen. Bijvoorbeeld door buizen gestandaardiseerd te maken of door na het inpluggen van de netwerkstekker het apparaat het zelf te laten doen.”  

Gaat dit de markt wel geld opleveren?
“Dit moet na verloop van tijd geld op gaan leveren. We hebben door schaarste te maken met een steeds duurder wordend arbeidsapparaat. Om de klus te klaren heb je bedrijven nodig die daar de slagkracht voor hebben. Uiteindelijk gaat het de branche geld opleveren, maar nog belangrijker: het gaat ook voor de eindgebruiker richting kosten die behapbaar zijn. Het ministerie wil dat een warmtepomp rond de 8.000 euro moet kosten of terug te verdienen is in zeven jaar; dat lukt momenteel gewoon nog niet”, aldus Van Stokhem.

Otten: "Op zich ben ik het wel eens met die terugverdientijd, want het duwt de markt in de propositie richting de consument. Want er is niet alleen standaardisatie aan de kant van de techniek, maar ook aan de kant van de klant. De consumentenbehoefte is meestal: hoe kan ik een comfortabel warm huis hebben en hoe kan ik hem terugverdienen. Dan kom je niet altijd uit op all electric maar vaak op een hybride warmtepomp met de beste terugverdientijd. Van de 4.000 warmtepompen die wij geïnstalleerd hebben zit 80 procent onder een terugverdientijd van zeven jaar."

Terugverdienen en besparen
Schimmel: “Nu mag hybride dan misschien de snelste terugverdientijd hebben, het heeft ook de  kleinste besparing.”

Van Stokhem: “All electric is misschien de beste oplossing met de meeste besparingen, maar helaas kunnen we ze niet overal plaatsen. We hebben 2,3 miljoen woningen in Nederland waar mensen wonen die deze luxe niet hebben. Dat zijn appartementen of sociale huurwoningen en daar is de energiearmoede het allergrootste.”  

Schimmel: “Op afstand inregelen is natuurlijk een stap om het meer plug and play te maken, dat vind ik een heel erg goed plan. Maar ik ben de mening dat bij all electric plug and play gewoon moeilijker is. Met hybride kun je meer voorbereiden en bij all electric is dat moeilijker.”

Welk merk warmtepomp is momenteel het meeste plug and play?
Otten: “Dat hangt dus van de woning af. Niet iedere warmtepomp past bij elke woning. Installateurs die één merk voeren gaan naar mijn idee veel minder warmtepompen op een goede manier installeren.”

Van Stokhem: “Plug and play is gewoon complex. Het grootste hoofdbreken is niet zo zeer of een woning geschikt is, maar of het installatietechnisch past.”

Otten: “Je kunt alle techniek van de wereld aanbieden, maar als de klant daar niet op zit te wachten dan loopt hij weg. Plug and play is meer dan de installatie van de warmtepomp, het is echt de hele klantreis van interesse tot installatie en alles wat erna komt. Dat is best wel heel complex. Je kunt de grootste impact maken als je iets aanbiedt wat de klant wil, wat technisch makkelijke installeert, wat monitort en optimaliseert en die klant meeneemt naar het einddoel all electric. Daar hoort een slimme warmtepomp bij die je op afstand kunt uitlezen, monitoren, optimaliseren en aanpassen.”