De warmtepomp heeft de afgelopen jaren een enorme vlucht gemaakt, waarbij de verkoop omhoog is gegaan. Het is nu dan ook niet meer zo bijzonder als iemand er thuis een heeft. Toch reageren mensen vaak nog verbaasd als ze horen dat de geschiedenis van de warmtepomp veel verder terug gaat en het eigenlijk niet zo'n nieuwe technologie is. Inventum Technologies ontwikkelt en produceert boilers en ventilatiewarmtepompen. Het bedrijf, dat al ruim 115 jaar bestaat, wordt als Nederlandse grondlegger van de ventilatiewarmtepomp beschouwd en brachten in 1989 voor het eerst een dergelijk systeem op de markt. Arthur van Duin van Inventum en Hoofd R&D Joule Group, kijkt terug op de geschiedenis van de warmtepomp en de rol die het bedrijf erin speelde.

“In 1989 bracht Inventum Technologies de eerste moderne ventilatiewarmtepompboiler op de markt en in 2008 de eerste voor centrale verwarming en warm tapwater”, zegt Van Duin. “Dat was een binnenshuis opgestelde warmtepomp zonder buitenunit. Maar je kan nog verder terug gaan, want in 1930 introduceerde Inventum de warmwaterboiler. Maak je een sprong naar 2008, toen ik in dit veld kwam te werken, gebeurde er eigenlijk niet zoveel op het gebied van innovatie.”

In de afgelopen zeventien jaar is er veel veranderd in de wereld van warmtepompen, geeft Van Duin aan.  “De warmtepomp  die wij in 2008 introduceerden heette de Ecolution. Dat was de tijd waarin een warmtepomp zeker nog geen normale zaak was.  De consument begreep toen nog weinig van een warmtepomp en de voordelen. En voor installateurs  was een ventilatiewarmtepomptechniek iets heel anders dan een cv-ketel installeren.  De Ecolution  was een goede propositie, maar de markt was toentertijd nog niet klaar voor zo’n apparaat. Het was bovendien de tijd dat cv-ketels  de klok sloegen. Ook warmtepompen met een buitenunit waren toen in die jaren nog niet echt in trek. Toch was het voor ons wel een hele interessante tijd om in te pionieren. En door steeds te innoveren en met betere oplossingen te komen die aansluiten bij de markt en bij de gebruiker. De weg die toen is ingeslagen heeft tot het huidige succes geleidt.”

Hoe kan het dat de warmtepomp nog zo nieuw voelt terwijl ze dus al jarenlang in omloop zijn? “Dat komt doordat de cv-ketel, waar iedereen in Nederland warm voor is gemaakt”, zegt Van Duin. “Die ketels werden namelijk steeds maar kleiner en voordeliger. En het lastige is dat de mate van comfort bij een cv-ketel groter is dan bij een warmtepomp. Mensen gaan daar niet snel, hoe duurzaam ze ook willen zijn, op inboeten.”

"Comfort en prijs zijn en blijven voor een bewoner super belangrijk. Oplossingen die mensen niet alleen comfort bieden, maar ook controle en inzicht zijn essentieel in een tijd waarin duurzaamheid en gezondheid steeds meer samenkomen”, aldus Van Duin.

Wat volgens Van Duin ook meespeelt is dat de markt lange tijd te veel binnen de eigen landsgrenzen bleef steken. “Als je zo gefocust blijft op het land waar je zelf in opereert, word je blind voor alles wat er om je heen gebeurt. Scandinavië is echt een voorloper op het gebied van warmtepompen. In Nederland bleven we met de cv-ketels bezig. Toen het Klimaatakkoord gesloten werd kwam de markt wat meer op gang. Als je naar het aantal spelers op de markt kijkt en dat vergelijkt met vijftien jaar geleden is dat een enorm verschil.”

Blik op de toekomst
“Als je naar de hele geschiedenis van de warmtepomp kijkt is er één element wat ik heel typerend vindt”, zegt Van Duin. “Dat is het onbegrip wat er altijd omheen hangt. Bij elke nieuwe propositie van een warmtepomp hoor je bijvoorbeeld dat mensen na de aanschaf maar niet snappen waarom het huis niet meteen warm wordt, dat was wel zo toen ze nog een cv-ketel hadden. Of dat de pomp zo'n lawaai maakt voor de buren. Maar het mooie is juist dat we nu op een kantelpunt staan.”

Werp je volgens Van Duin nu een blik op de markt begint dat onbegrip steeds meer te verdwijnen omdat de warmtepomp steeds meer gemeengoed is geworden en de onwetendheid steeds meer verdwijnt. Dat begon volgens de manager toen nieuwbouwwoningen verplicht zonder gasaansluiting moesten worden opgeleverd. Sindsdien zijn de geluiden veel positiever. Weg zijn de klachten over de herrie die de pomp maakt. Van Duin komt regelmatig blogs tegen waarin mensen aangeven aanvankelijk flink tegen de overstap op zagen. Maar uiteindelijk kunnen ze de conclusie trekken dat het allemaal erg meeviel.

Hoe ziet Van Duin de toekomst van de warmtepomp in? “Ik ben daar positief over want de technologie van warmtepompen wordt steeds meer verbeterd en er komen steeds meer initiatieven op de markt. Die zijn nog niet allemaal bewezen maar die krijgen vast een plek op de markt. Daarnaast zijn we nu voor een groot deel van Amerika afhankelijk voor gas, maar door de politieke ontwikkelingen van de afgelopen maanden kijken mensen daar anders tegenaan. Waterstof wordt ook vaak als alternatief genoemd maar ook daaromheen zitten de nodige drempels, zeker om kosteneffectief te produceren.”

“Maar ik denk wel dat er bepaalde grenzen zitten aan de innovatie van de warmtepomp”, besluit Van Duin. “En dat we op korte termijn geen disruptieve innovatie op het vlak van de warmtepomp hoeven te verwachten. De performance zal verder verbeterd worden, maar de belangrijkste stap is begrip creëren over wat het systeem doet en beter inspelen op de wensen vanuit de markt om te zorgen dat het een commodity wordt. Ik geloof dat de systemen van vandaag van goede kwaliteit zijn maar het is simpelweg een ander apparaat dan de cv-ketel. "

"De kracht zit in hoe je de bewoner mee kunt krijgen om zo’n warmtepomp te laten doen wat bij jou past. Hoe ze zelf aan de knoppen kunnen draaien. Onze nieuwste innovatie BEN is veel meer dan een warmtepomp alleen. Het is onderdeel van een digitaal platform met ook een installateurs app (die stap voor stap ondersteunt bij de installatie) en ook een gebruikersapp, waar gebruikers op basis van persoonlijke inzichten weten welke impact hun keuzes hebben.