De warmtepomp is niet aan te slepen en daarbij is de vraag naar installateurs groter dan het aanbod. Techniek Nederland vertegenwoordigt zo’n 6.000 bedrijven en zijn daarmee één van de grootste werkgeversorganisaties in Nederland. De brancheorganisatie doet alles wat in haar macht ligt om nieuwe instroom te realiseren bij de betreffende opleidingen vertelt Judith van Heeswijk, programmamanager Ontwikkeling, Scholing & Onderwijs en Arbeidsmarkt bij Techniek Nederland.

Van Heeswijk verwoordt de gestelde problematiek iets anders: “Er zijn wel mensen voor de installatiewerkzaamheden, namelijk onze bestaande verwarmingsmonteurs, alleen die moeten worden bijgeschoold. Daarnaast duren de installatiewerkzaamheden van een warmtepomp een stuk langer dan die van een cv-ketel.”

Ze bekijkt de situatie daarom vooral als een capaciteitsprobleem. “Een belangrijk deel van de oplossing ligt allereerst bij de instroom van de opleidingen, te weten groene instroom en zij-instroom. Derde factor is het bijscholen van de eigen mensen en tot slot valt een bijdrage te verwachten van de innovatie van de werkprocessen."

De genoemde groene instroom duidt op jongeren die van school komen. Zij-instroom heeft betrekking op mensen van buiten de sector. “Voor jongeren betekent dat het gaan volgen van de opleiding installatietechniek met daarin onder andere warmtepompinstallatietechniek.” Door bijvoorbeeld gasten praktijklessen bij vmbo’s van mensen en bedrijven uit de warmtepompbranche doet Techniek Nederland veel aan promotie voor hun opleiding.

“70 procent in onze sector bestaat uit zij-instroom en de helft daarvan heeft een technische achtergrond”, vertelt Van Heeswijk. Mensen die van baan willen veranderen en verder arbeidsmigranten, statushouders en uitkeringsgerechtigden vallen hier onder.

Bijscholing is volgens Techniek Nederland het grootste vraagstuk
Sinds een jaar bestaat er een MBO-traject van ongeveer een jaar tot warmtepompinstallateur. “In Noord-Holland zijn ze nu gestart met een pilot van dat traject en we willen dat per regio gaan uitbreiden.” Op die manier wil Techniek Nederland van enkele tientallen naar een paar honderd nieuwe warmtepompinstallateurs per jaar gaan.

“Het grootste vraagstuk zit in de bijscholing van zittend personeel”, zegt Van Heeswijk. “Het is weliswaar een training van een paar dagen maar als je het hebt over een groep van 16.000 mensen, gaat het om flink wat uren en substantiële bedragen.”

Lees ook: Eerste deelcertificaten aan warmtepompmonteurs uitgereikt door minister De Jonge

4.000 man zijn momenteel geheel bij qua kennis over warmtepompinstallatietechniek. Leveranciers en opleidingsbedrijven zullen moeten investeren in bijscholing, omdat dit door de voortschrijdende technologische ontwikkelingen een continu proces is.

Nog veel werk aan de winkel
Van Heeswijk erkent dat er op verschillende manieren wordt opgeleid. Hierin zou mogelijk meer eenheid kunnen worden gecreëerd maar Techniek Nederland intervenieert van huis uit niet in de markt van opleiders. Wel geven ze aan wat er nodig is in de markt is en hoe vakbekwaam je moet zijn, dus waar je aan moet voldoen als je opgeleid bent.

Techniek Nederland is ook met opleiders in gesprek om te kijken naar de mogelijkheden van een algemene basisopleiding. Vaak krijgen installateurs die nu bij leveranciers gevolgd door een merkspecifiek deel. Wat betreft de efficiëntie van de opleidingscapaciteit zou een gezamenlijke aanpak van de basiskennis een goede stap zijn.

Lees ook: Techniekbranches presenteren plan voor 60.000 extra technici

Met betrekking tot de werkprocessen legt Van Heeswijk uit dat het installeren van een cv-ketel in drie á vier uur kan. Met een warmtepomp daarentegen is men twaalf tot zestien uur bezig. Door middel van het beter inrichten van het werkproces kan dit worden verkort.

“Dus men kijkt naar de mogelijkheid om meer modulegewijs te werken en daarnaast of ze kunnen standaardiseren in de aansluitingen.” Het is waarschijnlijk dat bij deze relatief nieuwe installatiewerkzaamheden nog allerlei verbeteringen in het werkproces zullen optreden.

Als warmtepompinstallateur zit je er dus warmpjes bij. “Je hebt werkzekerheid voor de rest van je leven”, aldus Van Heeswijk. “De opleiding is duaal, leren-werken dus. Als zijinstromer heb je dus meteen werk in een branche met een goede cao. En je blijft je als warmtepompinstallateur ook de rest van je loopbaan doorontwikkelen.”

Dit artikel is eerder gepubliceerd in het Warmtepomp Trendrapport 2023, een gezamenlijke uitgave van Warmte365 en Dutch New Energy Research. Wilt u het hele rapport lezen met alle trendanalyses en marktdata? Klik dan hier.