De Duitse regering heeft overeenstemming bereikt over nieuwe regels voor de overgang richting meer duurzame verwarming, dat meldt Clean Energy Wire. Vanaf volgend jaar moet elk nieuw geïnstalleerd verwarmingssysteem – indien mogelijk – voor minimaal 65 procent op hernieuwbare energie draaien. Daarnaast neemt Duitsland een nieuw energiebesparingsdoel aan. Tegen 2030 moet er maximaal 1.867 terawattuur worden verbruikt, 26,5 procent minder energie dan in 2008.

Vanaf 2024 moet elk nieuw geïnstalleerd verwarmingssysteem in Duitsland voor minimaal 65 procent op hernieuwbare energie draaien. Er zijn alleen een aantal uitzonderingen na maandenlange onderhandelingen tussen de coalitiepartijen die er verschillende ambitiesnelheden op na houden.

Zo worden ook cv-ketels toegestaan als ze waterstofready zijn en er een bindend investerings- en transformatieplan voor waterstofnetwerken is. Deze ketels moeten in 2030 voor minimaal 50 procent op biomethaan werken en vanaf 2035 voor minimaal 65 procent op waterstof.

Daarnaast worden hybride systemen en systemen die al op minimaal 65 procent waterstof draaien toegestaan in de nieuwbouw, worden huiseigenaren ouder dan tachtig jaar en uitkeringsgerechtigden volledig vrijgesteld en thermische zonne-energie, houtkachels of pelletverwarming moeten worden overwogen als opties, naast warmtepompen en stadsverwarming.

Er zijn geen aanvullende verplichtingen om functionerende verwarmingssystemen te vervangen en kapotte heaters mogen worden gerepareerd. Ten slotte komt de overheid nog met een sloopregeling voor oude ketels.

Duitse praktijk hint ook op hybride warmtepomp als tussenstap
"Het is geweldig dat de federale overheid de keuze tussen verschillende technologieën voor zowel nieuwe als bestaande gebouwen heeft uitgebreid", zei Kerstin Andreae, hoofd van energiebranchevereniging Bundesverband der Energie- und Wasserwirtschaft (BDEW), tegen Clean Energy Wire.

“Het richt zich nu terecht op een breed scala aan infrastructuren en energiebronnen voor warmtevoorziening. Zo wordt de energievoorziening veerkrachtiger, de warmtetransitie flexibeler en worden onnodige kosten vermeden.”

In 2045 wil Duitsland zijn economie volledig klimaatneutraal hebben, dan is ook het gebruik van fossiele verwarmingssystemen volledig verboden. Momenteel wordt in meer dan 80 procent van de verwarmingsvraag voorzien met fossiele brandstoffen.

Duitsland heeft hiermee een hele andere benadering gekozen dan Nederland. De Duitse regering heeft zich wat techniekneutraler opgesteld dan de Nederlandse, al kan het heel goed zo zijn dat de verschillen in de praktijk niet zo groot zullen zijn. Maar het Nederlandse kabinet heeft zich met het Actieplan hybride warmtepompen een stuk duidelijker voor een (overgangs)techniek uitgesproken.

Lees ook: Met de hybride warmtepomp kiest het kabinet voor realisme

De belangrijkste reden dat de praktijkverschillen wel eens mee kunnen vallen is dat het hier duidelijk om een overgangstechniek gaat. Ook in Nederland blijft het streven zo elektrisch mogelijk en een beoogde minimale besparing van 65 procent gas komt erg overeen met de prestaties van een hybride warmtepomp. In het vergelijkbare Nederlandse klimaat bespaart een hybride warmtepomp namelijk gemiddeld zo’n 70 procent, in heel Europa is dit zelfs gemiddeld 80 procent.

Lees ook: Hybride warmtepomp wordt de katalysator, maar het streven blijft zo elektrisch mogelijk

Hoewel een gasbesparing van minimaal 65 procent natuurlijk een flinke hoeveelheid fossiele energie – en dus CO2-uitstoot – scheelt, blijft de afhankelijkheid ervan bestaan. Wie voor een hybride warmtepomp kiest, heeft hoe dan ook een vervolgstap nodig richting een klimaatneutraal gebouw.

Dat kan een toekomstige overstap op groen gas of waterstof zijn of een latere overstap op een all-electric warmtepomp of warmtenet betekenen, maar alleen een hybride warmtepomp is per definitie een tussenstap.

Duitsland wil een kwart minder energie verbruiken tegen 2030
Naast nieuwe regelgeving voor meer duurzaam verwarmen heeft Duitsland ook een ontwerpvoorstel voor meer energiebesparing gepresenteerd. Tegen 2030 wil Duitsland zijn energieverbruik met 26,5 procent, vergeleken met 2008, hebben teruggebracht tot 1.867 terawattuur. In 2021 bedroeg het Duitse energieverbruik nog 2.400 terawattuur.

Als het wetsvoorstel wordt aangenomen zouden openbare instellingen verplicht zijn om hun energieverbruik tot 2045  ieder jaar met minimaal 2 procent terug te dringen. Ook zouden er energieverbruiksregisters moeten komen en grote energieverbruikers zullen haalbare plannen moeten maken om hun energieverbruik terug te dringen.

Voor datacentra wordt het verplicht om tenminste 30 procent hernieuwbare energie te gebruiken. Voor pas in gebruik genomen datacentra is dit 40 procent. Daarbij wordt een energie- of milieumanagementsysteem verplicht vanaf 1 januari 2025.

Ten slotte stelt de regering voor om 39 procent energiebesparing als doelstelling te nemen voor 2040 en 45 procent tegen 2045. In 2027 komt er dan een moment om te checken of deze doelen nog haalbaar zijn of eventueel moeten worden herzien. De verwachting is dat het wetsvoorstel eind april zal worden aangenomen.