Warmtepomp voor iedereen

21.11.2023 Atse van Pelt Projectleider energie bij Natuur & Milieu

Warmtepomp voor iedereen

De warmtepomp is momenteel niet bereikbaar voor mensen met een laag inkomen en weinig spaargeld. Terwijl veel mensen in deze groep wel een lagere energierekening willen én er comfortabel bij willen zitten. Met de verkiezingen en formatie voor de boeg, is het belangrijk dat de formerende partijen zich realiseren dat de efficiëntiestandaard voor woningverwarming een belangrijk middel is om de energierekening te verlagen en dus bestaanszekerheid te vergroten, maar dan moet het wel voor iedereen mogelijk zijn een (hybride) warmtepomp aan te schaffen.

Veel producten en diensten worden duurder en de marges om rond te komen worden kleiner. Logisch dat veel mensen met  argwaan kijken naar alles dat het leven mogelijk duurder maakt en dus ook kritisch zijn over een efficiëntiestandaard voor verwarmingsinstallaties. Met beperkte middelen zul je zeker niet zomaar een lening aangaan voor een warmtepomp.

Uit onderzoek van I&O Research blijkt dat het grootste deel van de Nederlanders echter wel een warmtepomp zou willen aanschaffen als geld geen rol zou spelen, op de voet gevolgd door isolatie en zonnepanelen. Dus de bereidheid is er wel.

Om bestaanszekerheid en draagvlak te vergroten, zal de politiek dus voor mensen met een lager inkomen op moeten komen en zorgen moeten wegnemen voor de verwarmingsstandaard. Dit begint met ruimhartig vergoeden van de aanschaf en eindigt met procesmatig volledig ontzorgen.

Ruimhartig vergoeden
Met ruimhartig vergoeden zijn verschillende smaken denkbaar. Het is belangrijk dat subsidie vooraf verleend wordt, zodat mensen niet op zoek moeten naar een manier om de aanschafkosten voor te schieten. Volledig vergoeden van de warmtepomp voor mensen met een laag inkomen is de meest simpele manier om gericht de energiekosten voor het huishouden te verlagen. Dit kan echter wel tot hoge kosten leiden voor de overheid en concurrentie uit de markt halen.

Een alternatief is  een nulprocentlening van het Warmtefonds. De volledige aanschaf lenen is vaak geen optie voor deze doelgroep, omdat ze daarmee nog te veel risico ervaren. Deze leenbereidheid is ook terug te zien in de monitor van het Warmtefonds waar huishoudens met een jaarlijks inkomen tot 30.000 euro bijna drie keer minder gebruik maken van het warmtefonds dan hogere inkomens.

Het is daarom beter dat de warmtepomp voor de helft vergoed wordt via subsidies en de andere helft via de 0 procent-lening van het Warmtefonds wordt gefinancierd. Dan weet een huishouden zeker dat het geleende bedrag met een lagere energierekening kan worden terugbetaald en dat ze aan het eind van de rit geld overhouden. Dit scheelt fors in de overheidskosten voor de subsidie, helpt huishoudens uit de armoede en legt een deel van de verantwoordelijkheid voor terugbetaling neer bij het huishouden.

Ontzorging
Het is belangrijk dat deze doelgroep ontzorgd wordt, omdat subsidies vaak niet bekend zijn en huishoudens de voorinvestering niet kunnen doen. Dit zien we ook terug in onderzoek van I&O Research.

Ontzorging werkt het beste als een gecertificeerde installateur of tussenpartij zoals een energieloket helpt met het maken van de juiste keuze. De factuur wordt vervolgens naar RVO gestuurd, die de subsidieverstrekking afhandelt en de installateur betaalt waarna de warmtepomp geplaatst kan worden. Terugbetalingen aan het Warmtefonds worden op maandelijkse basis automatisch afgeschreven en kunnen worden afbetaald met de winst van een lagere energierekening.

Met ruimhartig vergoeden en ontzorgen, wordt de warmtepomp bereikbaar voor iedereen. Zodat alle Nederlanders kunnen profiteren van een lagere energierekening en hoger wooncomfort.