Dik 32 jaar ervaring én de leukste baan ter wereld heeft hij. Erik Vellema ademt installatietechniek en heeft de gave dit goed over te brengen op anderen. Bij IW Noord-Holland (Installatie Werk Noord-Holland), vestiging Heerhugowaard zijn ze meer dan blij met hem. IW is een landelijk opleidingsbedrijf in de installatie- en elektrotechniek. Hier geeft hij al bijna 12,5 jaar met veel plezier praktijkles aan de installateurs van de toekomst.

Nadat Vellema 20 jaar als loodgieter had gewerkt kreeg hij last van een hernia en besloot hij de stap naar het instructeurschap te nemen. “Ik heb geen moment spijt gehad want werken met jongeren vind ik het leukste wat er is. Ik heb de opleiding praktijkopleider en onderwijsinstructeur mogen volgen om te leren hoe ik mijn kennis het beste kan overbrengen. In mijn tijd leerde je de kneepjes van het vak vooral van een oudere collega; als hij zei dat het zo was, dan was het zo. Tegenwoordig is hier helaas niet altijd tijd meer voor, maar gelukkig wel in onze werkplaatsen. Het was mijn beurt mijn kennis over installatietechniek door te geven”, vertelt Vellema.

rechts: Erik Vellema

'Soft skills zijn belangrijk, ze moeten tenslotte ook omgaan met de klant'

De werkplaats is zijn vaste plek. Hier werken de studenten aan hun praktijkopdrachten en praktische theorie en is hij er om bij te sturen en vragen te beantwoorden. Het gaat niet alleen om het technische deel, ze moeten ook leren communiceren. Als ze hun opdracht aan hem opleveren kijkt hij naar de technische uitvoering, maar minstens zo belangrijk zijn hun ‘soft skills’, bijvoorbeeld  hun omgang met een klant. “Het zijn voor het grootste deel 17-jarige gasten die niet zitten te wachten op een gesprek en het liefste aankomen met een capuchon over hun ogen getrokken. Dat kan natuurlijk bij een klant ook niet. Daarom moeten ze zich netjes aan me voorstellen en vervolgens kunnen uitleggen wat ze precies hebben gedaan. Na de eerste week snappen ze het en blijft de capuchon af”, lacht hij.

De leerlingen zijn bij IW in dienst en krijgen vanaf dag één salaris, werkkleding, gereedschap en zelfs een bedrijfsuitje en kerstpakket aan het eind van het jaar. Vervolgens worden ze gedetacheerd bij bedrijven die daarbij volledig worden ontzorgd. Als een leerling ziek wordt is dat risico voor IW. Twee keer per jaar wordt het werkbedrijf bezocht om te kijken hoe de leerling het doet. Afspraak met de bedrijven is dat ze  tijd stoppen in de studenten en ze veel verschillende werkzaamheden laten doen zodat ze zich optimaal kunnen ontwikkelen.

Meeloopdagen

Hoe gaat school om met de vele ontwikkelingen en nieuwe systemen?  “Dat is inderdaad bijna niet bij te benen”, aldus de instructeur. “We nodigen veel fabrikanten uit of we gaan met leerlingen bij ze op bezoek en veel fabrikanten leveren hun producten ook bij ons aan als lesmateriaal. Ook gaan we zelf regelmatig op cursus en lezen we vakliteratuur. Vroeger werd je allround loodgieter en kon je alles: van ketel tot goot, nu moet je je eigenlijk specialiseren. Met de energietransitie om de hoek wordt het voor onze techneuten alleen maar interessanter.”

Om leerlingen aan te trekken is hij veel te vinden bij open dagen, techniek-evenementen en promotiedagen op het VMBO. “Toch merken we dat er niet genoeg jongeren voor techniek kiezen”, aldus Erik. “Vroeger koos je heel bewust voor de opleiding tot loodgieter, maar tegenwoordig lijken ze niet goed te weten wat dat inhoudt. Daarom hebben wij meeloopdagen in het leven geroepen. Dan koppelen we ze aan een ouderejaars en krijgen ze een veel beter beeld wat de opleiding inhoudt. Ook hebben we tegenwoordig veel zij-instromers, zoals bijvoorbeeld koks of vrachtwagenchauffeurs die hun wisselende werktijden zat zijn, maar ook horeca-medewerkers die door corona zonder werk zitten en zich willen laten omscholen. Een derde groep is de statushouders van alle leeftijden en nationaliteiten. Die laatste groep vergt weer een geheel andere aanpak omdat de Nederlandse taal vaak nog een probleem is.”  

Te weinig dames

Valt er nog wat te wensen met zo’n leuke baan? “Jazeker! Het aantal meisjes in de werkplaats is op één hand te tellen. Dat vind ik veel te weinig. We doen echt ons best dat te veranderen en organiseren zelfs een speciale ‘Girls-day’. We zetten daarvoor onze eigen dames in en er komt best wel wat op af, maar toch geven ze zich vaak niet op voor de opleiding. Ik vind dat oprecht jammer want ik zie graag wat diversiteit op de werkvloer. Ik trek zelfs speciaal voor de gelegenheid een roze shirt aan”, grijnst Vellema.

Wij spraken ook met collega Peter Mors van de opleiding elektrotechniek van Installatie Werk Noord-Holland. Dat interview lees je vanaf 29 januari op onze zustersite Solar365.