Woningcorporaties hebben 30 procent van de Nederlandse woningvoorraad in bezit en worden door het Rijk gezien als dé startmotor van de warmtetransitie en de aanpak aardgasvrije wijken. Komt deze woningsector in beweging, dan raakt de warmtetransitie in een stroomversnelling, zo is de gedachte.

Het woord is aan Khing Go, business development manager bij INNAX en specialist in woningmarktontwikkelingen. INNAX richt zich op de integrale verduurzaming van de gebouwde omgeving en helpt woningcorporaties met de volledige verduurzamingsopgave.

Afschaffing verhuurdersheffing
In deel 1 van deze serie was te lezen dat energielabels als meetinstrument voor het verkrijgen van subsidies en heffingskortingen steeds belangrijker worden. Gaan de woningcorporaties de rol van startmotor waarmaken?

“Een goed signaal is dat ongeveer een kwart van de jaarlijkse verhuurdersheffing er dit jaar afgaat”, zegt Go. “Dat is zo’n 500 miljoen euro. Daarbij is het stellige voornemen van het nieuwe kabinet de hele verhuurdersheffing af te schaffen binnen afzienbare termijn. Deze middelen moeten worden ingezet voor renovatie, verduurzaming en nieuwbouw en dat is ook precies waar de sector al vele jaren om vraagt. ‘Als we worden aangewezen als startmotor bij de warmtetransitie, dan moeten we daar wel de middelen voor hebben.’

De ultieme verduurzamingsroute bestaat niet
Dan is het uiteraard de vraag wanneer die startmotor gaat draaien. De 300 woningcorporaties van ons land staan voor een enorme opgave die niet zomaar is gefikst, daar is jaren voor nodig. Buiten de enorme krapte op de woningmarkt kampt men ook in de bouw- en installatiesector met een groot  capaciteitstekort. Evenals het leveren van grondstoffen en personeel en niet te vergeten de logistieke keten die wereldwijd op zijn gat ligt. Dat zijn vertragende factoren.

Maar bestaat er dan wel een ultieme verduurzamingsroute voor woningcorporaties? Go: “Helaas niet. Buiten alle genoemde belemmerende factoren vereist de samenstelling van de sociale huurvoorraad het nodige maatwerk. Er is een grote variëteit aan woningtypes, technische keuzes én beperkende randvoorwaarden. Daarbij blijft Nederland een ‘polderland’. Iedereen heeft een mening maar niemand geeft ergens een klap op.”

Er spelen heel veel verschillende belangen

Zo zijn de belangen van een woningcorporatie anders dan die van de huurder, die gewoon fijn en betaalbaar wil wonen. Ook de belangen van klimaatbeleid zijn divers. De overheid stuurt aan op aardgasvrij en CO2-reductie terwijl de corporatie hun geld doelmatig wil besteden aan voldoende schone, gezonde en vooral betaalbare woningen.

De wet- en regelgeving is niet goed afgestemd
Go: “Waar we momenteel bij renovaties en in de proeftuinen tegenaan lopen is de wet- en regelgeving. Bestaande wet- en regelgeving is afgestemd op onze huidige situatie en voorzieningen en nog niet goed afgestemd op de ontwikkelingen bij woningverduurzaming. Zo zijn wij bezig met een proeftuinproject aardgasvrijewijken in Nagele in de Noord-Oostpolder. We hebben hier een mini-warmtenet met seizoensopslag op zonne-energie ontwikkeld. Door een recente wijziging in de regelgeving wordt een warmtenet ineens niet meer gewaardeerd in de energieprestatie van de woningen.”

Hij gaat verder: “De bewoners en de woningcorporaties hebben juist meegedaan omdat het energielabel van de woningen naar een groene A omhoog zou schieten, maar dat gaat nu dus niet lukken. Nu is Nagele onderdeel van een proeftuin. Het doel van een proeftuin is juist dat dit soort belemmeringen boven water komen. Wij steken ons nek uit en zullen onze ervaringen terugkoppelen  aan Den Haag: hier lopen we tegenaan en hoe lossen we dat op? Het grotere doel is uiteraard het klimaatbeleid op termijn doeltreffend uit te voeren.”

In deel 3 lees je wat de woningcorporaties nodig hebben om de startmotor van de warmtetransitie te zijn.