Het gaat slecht met de bioketelindustrie. Volgens de Nederlandse Vereniging van Bioketel Leveranciers (NBKL) komt dit met name door het verdwijnen van subsidies. De stagnatie brengt veel onbegrip teweeg, omdat de bioketel een duurzaam alternatief zou zijn. In hoeverre klopt dat?

Bioketels maken gebruik van snoei- en houtafval, meestal vanuit de regio. Er wordt momenteel ook getest met voedselafval en bermgras. De warmte wordt gegenereerd door dit materiaal te verbranden. Iedereen is het er over eens dat een biomassaketel minder CO2-uitstoot veroorzaakt dan een hr-ketel op aardgas. Tegelijkertijd is het moeilijk om aan te geven hoe groot de besparing precies is. Volgens Milieu Centraal hangt het af van de vraag of er ook weer genoeg bomen worden bijgeplant, maar CO2-neutraal valt de techniek in ieder geval niet te noemen.

Bij het verbrandingsproces komt ook fijnstof vrij. Door de jaren heen zijn de modules efficiënter ontwikkeld. Volgens een analyse van Bio Energie Op Maat produceert een kleine bioketel van 20 kW, geschikt voor 1 woning, ongeveer een kilo fijnstof per jaar. Ter vergelijking: een benzineauto waarmee 13.000 kilometer wordt gereden in een jaar stoot 2,6 kilo fijnstof uit. Zelfs een elektrische auto produceert jaarlijks twee keer zo veel fijnstof als een gemiddelde bioketel, voornamelijk dankzij slijtage van banden, remmen en wegdek.

Subsidie voor alcoholarm bier?

Wie deze vergelijking vers op zijn netvlies heeft staan, vraagt zich misschien af waarom bioketels als boosdoeners bestempeld worden. Toch is het belangrijk om deze zaak van een andere kant te belichten. Hoe efficiënt bioketels tegenwoordig ook zijn, fijnstof blijft fijnstof. Bij een opstelling in een afgelegen woning met een goede rookafvoer maakt dit minder uit, maar in een woonwijk adviseert Milieu Centraal om een bioketel hooguit 2 avonden per week te gebruiken. Dit maakt een dergelijk product ongeschikt als hoofdverwarming in de winter.

Deze luchtvervuiling heeft voor de overheid uiteindelijk de doorslag gegeven om de subsidie op bioketels stop te zetten. En zo vreemd is dat ook niet. Vergelijk het met een zwangere vrouw in de kroeg. Er staat alcoholarm en alcoholvrij bier op de kaart. De eerste bevat een zeer laag percentage alcohol, terwijl de tweede optie niets bevat. De meeste vrouwen zullen dan toch het veiligste alternatief kiezen.

Ook om Nederland aardgasvrij te maken kan de overheid kiezen voor alternatieven die de luchtkwaliteit in woonwijken beschermen, zoals warmtepompen of verwarming via een warmtenet. All-electric warmtepompen of warmtenetten die gebruik maken van een techniek als geothermie kunnen dan ook nog eens CO2-neutraal zijn. Uiteindelijk is het doel van de overheid om luchtvervuiling en CO2-uitstoot zo veel mogelijk terug te dringen. Het is logisch dat de beschikbare subsidie dan gereserveerd wordt voor de meest doelmatige oplossingen.

Technische connaisseur

Voor de betrokken personen is het zeer tragisch dat er van de 720 banen in de bioketelindustrie vorig jaar 400 verdwenen. Maar de melkboer van gisteren is de PostNL-bezorger van vandaag. Mede door de energietransitie kent Nederland een snel oplopend tekort aan technisch onderlegde vakmensen. Iemand die vandaag zijn baan in een verouderde sector verliest, kan dus morgen de technische connaisseur zijn die helpt om warmtepompen en warmtenetten aan te leggen.