De warmterevolutie is begonnen

31.10.2023 Ernst Japikse Voorzitter Stichting Warmtenetwerk

De warmterevolutie is begonnen

Deze keer wil ik het graag hebben over iets wat diep onder onze voeten verborgen ligt en onze toekomst boven de grond drastisch kan veranderen: aardwarmte. Het concept van geothermische energie uit de bodem is helemaal niet nieuw, maar heeft in mijn optiek wel de potentie om een revolutionaire rol te spelen in de overgang naar een duurzame energievoorziening. In een tijd waarin de wereld worstelt met de gevolgen van klimaatverandering, is het gebruik van aardwarmte een revolutionaire stap naar een schone en duurzame energievoorziening.

In ons land zijn we gezegend met een gunstige geologische situatie, met warmwaterbronnen op relatief geringe diepte. Daarbij hebben we óók een relatief zachte bodemstructuur. Dit maakt het winnen van aardwarmte op veel plaatsen in ons land bijzonder aantrekkelijk. Er zijn in Nederland dan ook verschillende bedrijven die al jarenlang geothermieprojecten succesvol ontwikkelen en exploiteren.

Goede voorbeelden in het buitenland
Ook zijn er veel goede voorbeelden van geothermieprojecten in het buitenland. Wist u dat Parijs al sinds de jaren ‘60 twee miljoen inwoners in de regio van duurzame warmte voorziet met geothermie? De geologische situatie in Parijs is vergelijkbaar met die van Nederland, dus daar kunnen we veel van leren.

Ook de stad München wordt op hele grote schaal van warmte voorzien met geothermie via warmtenetten. München heeft als doelstelling om in 2030 voor 80 procent klimaatneutraal te zijn. Door de succesvolle uitrol van aardwarmte heeft het stadsbestuur die ambitie zelfs bijgesteld naar 2025.

Een ander mooi voorbeeld is de op een-na-grootste stad van Denemarken: Aarhus. Daar zijn ze nu aan de slag voor 100.000 woningen. En zo zijn er nog véél meer mooie voorbeelden te noemen.

Een van de grote voordelen van aardwarmte is dat het een constante energiebron is. In tegenstelling tot bijvoorbeeld zonne- en windenergie, die afhankelijk zijn van weersomstandigheden, blijft aardwarmte alijd beschikbaar. De installaties nemen relatief weinig ruimte beslag, denk aan ongeveer een half voetbalveld.

Daardoor hebben ze weinig visuele impact op ons landschap en op de ruimtelijke planning in een dichtbevolkt land als Nederland. Veel regio's hebben toegang tot aardwarmtebronnen, wat de mogelijkheid biedt om lokaal duurzame energie te produceren. Dit kan lokale economische ontwikkeling stimuleren en de afhankelijkheid van centrale energiebronnen verminderen.

Uitgebalanceerde mix van duurzame bronnen
De afgelopen jaren zijn in ons land de eerste stappen gezet in de verdere ontwikkeling van aardwarmte. Vooral in de glastuinbouw maken we grote stappen. Maar er is nog zoveel meer potentieel onbenut. En de stap naar de gebouwde omgeving zal een enorme sprong voorwaarts zijn. Met stimulerend beleid kunnen we aardwarmte gebruiken om een aanzienlijk deel van onze warmtebehoefte te dekken, en daarmee de weg vrijmaken voor een schone, groene toekomst.

Voor het energiesysteem van de toekomst hebben we alle duurzame bronnen nodig, maar ook een uitgebalanceerde mix wordt steeds belangrijker om de overstap naar aardgasvrij makkelijker te maken. Aardwarmte kan hier een grote bijdrage aan leveren. De warmterevolutie is begonnen, laten we er samen aan deelnemen en de weg effenen voor een wereld die in harmonie leeft met de natuur.