Droogzwemmen
26.02.2025 Tjark de Lange Voorzitter Stichting Warmtenetwerk

In december vorig jaar publiceerde CE Delft een onderzoeksrapport, dat laat zien wat de impact van de stagnatie van de groei van warmtenetten is. Een belangrijke conclusie daaruit is: Het stagneren van de groei van warmtenetten heeft niet alleen gevolgen voor de energietransitie, maar heeft ook impact op de maatschappij als geheel. Want: het aardgasvrij maken van woningen door middel van warmtenetten levert op veel plekken de laagste maatschappelijke kosten op.
Meters maken
Er zijn inmiddels verschillende initiatieven ontstaan, die tot doel hebben de energrietransitie vooruit te helpen. Zo hebben honderden organisaties en bedrijven gezamenlijk het Warmtebod overhandigd aan minister Hermans, waarin zij aangeven wat zij kunnen bijdragen aan de energietransitie en wat zij daarbij van de overheid nodig hebben om echt meters te kunnen maken. Een krachtig signaal dat laat zien dat de wil en de mogelijkheden er zijn – mits de randvoorwaarden op orde zijn. Maar zolang er nog geen duidelijke koers is, voelt het alsof we aan het droogzwemmen zijn: we maken de bewegingen, maar komen niet vooruit.
De afgelopen zes maanden hebben diverse koepelorganisaties samen met een brede kring van gemeenten, marktpartijen en warmtegemeenschappen veel gesprekken gevoerd om informatie te verzamelen en ideeën te genereren en toetsen, om warmtenetten weer op de rails te krijgen. Het resultaat, het Warmtebod, bewijst dat de sector klaarstaat om aan de slag te gaan!
Overeenstemming met het Warmtemanifest
In het Warmtebod zien we veel elementen terugkomen uit het Warmtemanifest dat Stichting Warmtenetwerk in mei 2024 samen met NVDE en Netbeheer Nederland heeft aanboden aan het Ministerie van Klimaat en Groene Groei, met steun van Bouwend Nederland en Natuur & Milieu. Denk aan betaalbaarheid, investeerbaarheid, effectief subsidiebeleid en het benutten van de kennis en ervaring van alle partijen in de warmteketen. Het is goed om te zien dat deze thema’s ook in het Warmtebod een prominente plek hebben gekregen.
De juiste techniek op de juiste plaats
Warmtenetten zijn een essentieel onderdeel van de energietransitie, maar zijn uiteraard niet de enige oplossing. Voor het aardgasvrij maken van ons land hebben we álle duurzame oplossingen nodig en is het belangrijk dat de juiste techniek op de juiste plaats terechtkomt. In sommige woonwijken of gebieden zullen individuele warmtepompen de beste keuze zijn, terwijl op veel locaties collectieve warmte de meest efficiënte oplossing is. Het is van groot belang om de het zwemwater te verdelen: naar verwachting zal ongeveer eenderde van de gebouwde omgeving worden aangesloten op collectieve warmte.
Duidelijkheid
Het is essentieel dat er snel duidelijk wordt in welke van de te verduurzamen gebieden warmtenetten de beste keuze zijn en welke warmtebronnen hiervoor worden ingezet. Verdeel de 500.000 nieuwe warmteaansluitingen die er in 2030 gerealiseerd moeten zijn, geef aan waar deze moeten komen. Gemeenten zijn nu bezig met hun warmteprogramma’s, waarin zij vaststellen waar in welke wijken er wel of géén warmtenet komt. Dat geeft richting en voorkomt dat we straks met halve oplossingen blijven zitten.
Tijd om het water in te springen!
Het is cruciaal dat bewoners en bedrijven kunnen rekenen op betaalbare en beschikbare warmte, dat ketenpartners durven investeren en dat we kennis en capaciteit in de sector behouden. Laten we daarom met alle (markt)partijen in de keten gezamenlijk zo snel mogelijk weer aan de slag gaan om warmtenetten te realiseren, daar waar dit het beste alternatief is voor aardgas.
Stichting Warmtenetwerk draagt daar met haar deelnemers graag aan bij.