In de zoektocht naar duurzame oplossingen voor de energietransitie, is de combinatie van elektriciteit en warmte op daken een veelbelovende innovatie. De technologie van fotovoltaïsche thermie (PVT) biedt een efficiënte manier om zowel zonne-energie als thermische energie te genereren, en kan zo bijdragen aan het verduurzamen van onze woningen. Jorrit Lootsma, commercieel directeur van PVT-systeem fabrikant Triple Solar, vertelt hoe deze techniek niet alleen voordelen biedt voor het opwekken van energie, maar ook de integratie van warmtesystemen in de energietransitie bevordert.

Een PVT-systeem (afkorting van PhotoVoltaïsch-Thermisch) is een gecombineerde technologie die zowel elektriciteit als warmte opwekt door gebruik te maken van zonne-energie. Het systeem bestaat uit zonnepanelen die elektriciteit produceren en tegelijkertijd de warmte die vrijkomt benutten om te verwarmen. Het benutten van de warmte wordt gedaan met een warmtewisselaar die op het dak aan de onderkant van de zonnepanelen zit. De warmtewisselaar maakt gebruik van de warmte in de buitenlucht en de warmte die de zonnepanelen produceren. De zonnepanelen met warmtewisselaar worden binnen aangesloten op een speciale PVT-warmtepomp.

PVT biedt volgens Lootsma oplossingen voor de ruimtebeperkingen en de efficiëntie van zowel zonne-energie als warmtepompen. Door het plaatsen vand e warmtewisselaar aan de onderzijde van de zonnepanelen is er een geen overlast van een luide buitenunit die normaal gesproken bij een warmtepompsysteem hoort. Bovendien kunnen PVT panelen een uitkomst zijn bij een gebrek aan ruimte omdat de warmtewisselaar en de zonnepanelen direct bovenop elkaar op het dak komen te liggen. Een PVT-systeem is mede hierom de perfecte uitkomst voor huishoudens die opzoek zijn naar duurzaamheid en comfort. “Geen draaiende onderdelen op het dak van je slaapkamer en een lange levensduur maken het verschil”, stelt Lootsma. 

Voor de meeste huishoudens is de PVT-warmtepomp 5 van Triple Solar genoeg om aan alle warmtebehoefte te voorzien. Deze heeft een vermogen van 5 kilowatt. Om deze warmtepomp te kunnen laten draaien zijn er zes PVT-panelen op het dak nodig. Deze panelen hebben hetzelfde oppervlakte als reguliere zonnepanelen.

Daarbij is het belangrijk om rekening te houden met hoe PVT-warmtepompen zich verhouden tot traditionele systemen met zonnepanelen en een losse warmtepomp. Lootsma legt uit dat PVT-warmtepompen efficiënter zijn, met een hogere SCOP (Seasonal Coefficient of Performance). “Met een PVT-warmtepomp benut je de warmte en elektriciteit op efficiënte wijze, vooral tijdens koude nachten wanneer de zon niet schijnt.”

Duurzaamheid in de PVT-warmtepomp
Het PVT-systeem is zeer duurzaam, omdat er in het ontwerp goed is nagedacht over welke componenten sneller aan vervanging toe zijn en hoe het vervangingsproces zo makkelijk mogelijk kan worden gemaakt. “Het systeem is ontworpen om minimaal 25 jaar mee te gaan”, Stelt Lootsma. “Met componenten die eenvoudig vervangen kunnen worden dankzij een modulaire opbouw.”

Triple Solar richt zich met de PVT-warmtepomp ook op het “recht op reparatie”, een bedrijfsfilosofie die stelt dat consumenten het recht hebben om de door hun aangeschafte producten makkelijk te kunnen repareren. Lootsma legt uit dat dankzij de modulaire opbouw, onderdelen binnen een half uur vervangen kunnen worden. “Het is vergelijkbaar met fairphone, een smartphone waarbij je de camera kunt vervangen zonder de hele telefoon weg te gooien”, legt hij uit. Deze benadering staat in contrast met de trend in de industrie, waarbij steeds meer apparaten worden ontworpen als gesloten systemen.

De keuze voor recyclebare materialen zoals PPE (polypropyleen geëxpandeerd) ondersteunt deze filosofie. Dit materiaal is niet alleen licht en goed te recyclen, maar biedt ook voordelen zoals geluidsdemping en installatiegemak. “Met PPE kunnen we duurzame systemen bouwen die zowel functioneel als milieuvriendelijk zijn”, zegt Lootsma

Daarnaast maakt het PVT-systeem gebruik van propaan als koudemiddel. Propaan is een natuurlijk koudemiddel met een laag Global Warming Potential, en draagt hierdoor vrijwel niet bij aan het broeikaseffect.

Slimme technologie
Op de website van Triple Solar staat vermeld dat hun PVT-warmtepomp de slimste is. Om deze claim waar te maken is de technologische kern van de PVT-warmtepompen gebaseerd op Linux, een flexibel en open platform dat continu geoptimaliseerd kan worden. Dit biedt verschillende voordelen, zoals de mogelijkheid om niet alleen software-updates uit te voeren, maar ook geheel nieuwe functionaliteiten toe te voegen. “We weten niet hoe de wereld er over vijf jaar uitziet”, zegt Lootsma, “maar met ons systeem zijn we klaar voor de toekomst.”

De warmtepompen zijn ook uitgerust met sensoren waardoor real-time monitoring mogelijk is. Dit stelt Triple Solar in staat om proactief onderhoud te plegen en onderdelen te vervangen voordat ze defect raken. Bovendien maakt de slimme technologie samenwerking met energiebeheersystemen zoals die van Noorderlicht mogelijk, waarmee piekbelasting op het elektriciteitsnet kan worden voorkomen.

De samenwerking tussen Noorderlicht en Triple Solar komt voor het eerst tot uiting in het demoproject ‘Slimmer verwarmen van sociale huurwoningen’ (iQSoHuWo). Tien sociale huurwoningen hebben in dit project een PVT-systeem gekregen van Triple Solar. Het systeem wordt aangestuurd door het Energie Management Systeem van Noorderlicht. Op deze manier word er warm water geproduceerd op de momenten dat de zon schijnt en wordt het directe verbruik van de zonnestroom verhoogd.

Duitsland als groeimarkt
Naast Nederland richt Triple Solar zich ook op Duitsland, een land met veel potentie voor PVT-technologie. Duitsers wonen gemiddeld langer in hun huizen en zijn daardoor bereid om meer te investeren in duurzame oplossingen, vertelt Lootsma. Bovendien hebben Duitse woningen vaak technische ruimtes die ideaal zijn voor de installatie van warmtepompen. Toch is de PVT-markt er nog in opkomst, waardoor Triple Solar kansen ziet om zich te onderscheiden met hun innovatieve systemen.

Net als in andere sectoren kampt de PVT-markt met uitdagingen, zoals het aanpassen van de panelen aan veranderende standaarden in de PV-markt. Triple Solar benut deze momenten echter om hun producten verder te optimaliseren. Daarnaast speelt bewustwording een grote rol: “Veel mensen kennen PVT nog niet, maar zodra ze de voordelen zien bij hun buren, wordt de interesse gewekt”, stelt Lootsma.