TNO: elektrificatie van warmte in huishoudens dempt niet alleen energierekening maar ook zorgkosten

07.11.2025 Sjoerd Rispens

Woningrenovaties hebben een positief effect op de gezondheid, het wooncomfort en de energiekosten, en dat met name op mensen die in energiearmoede leven. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van TNO. In het onderzoek zijn drie verschillende renovatietypen met elkaar vergeleken: reguliere renovaties (zonder verandering warmtebron), aardgasvrije renovaties met individuele warmtepomp, en aardgasvrije renovaties met aansluiting op een warmtenet.

Het onderzoek toont onder meer aan dat aardgasvrije woningrenovaties door middel van een warmtepomp aan te schaffen van meerwaarde zijn bij het terugdringen van het gasverbruik, waardoor de energiekosten lager worden. Een dergelijke renovatie leidt wel tot meer elektriciteitsverbruik maar vanwege elektrificatie van de warmtebron, maar dat zorgt niet voor een stijging van de energierekening.

Zowel bij de warmtepomprenovatie als een reguliere renovatie is te zien dat het energiebedrag daalt, waarbij de gemiddelde daling bij een warmtepomprenovatie (2.011 euro per jaar) groter is dan de reguliere renovatie (301 euro per jaar). “Dit heeft ook als gevolg dat huishoudens na een renovatie een lager percentage van hun besteedbaar inkomen besteden aan het energiebedrag, de zogenoemde energiequote: de energiequote daalt gemiddeld met 0,77 procentpunt bij een reguliere renovatie, en 5,07 procentpunt bij een warmtepomprenovatie.”

Een woningrenovatie met een warmtepomp heeft ook andere voordelen, laat het onderzoek zien. Zo dalen de zorgkosten van huishoudens met gemiddeld 963 euro per jaar. Daar worden twee redenen voor genoemd: ten eerste koken de huishoudens die een warmtepomprenovatie hebben gehad niet langer op gas, maar volledig elektrisch. Dit zorgt voor minder fijnstof in de woning dan bij een reguliere renovatie. Ten tweede was al bekend dat huishoudens na een warmtepomprenovatie de thermosstaat hoger zetten, gemiddeld naar 20,3 graden. Meer warmte zorgt voor een betere gezondheid.

Een kanttekening hierbij is dat de renovatiemaatregelen bij de warmtepomprenovatie in het onderzoek ingrijpender waren dan bij de warmtenetrenovatie. De lagere zorgkosten waren mogelijk lager wanneer de warmterenovatie ingrijpender was geweest.

Aanbevelingen

De onderzoekers doen enkele aanbevelingen. Zo moeten bewoners na een renovatie worden voorzien van gerichte ventilatievoorzieningen, mogelijk met behulp van energiehulporganisaties. “We bevelen dan ook aan dat woningcorporaties adviezen over goede ventilatie in de nazorg opnemen van een renovatietraject, waar mogelijk in samenwerking met energiehulporganisaties die meermaals langskomen bij de bewoners en gepersonaliseerd advies geven. Het advies over goede ventilatie kan door de inzet van energiehulpen ook aangevuld worden met advies over het energiegebruik en het gebruik van de nieuwe verduurzamingsmaatregelen, zoals de mechanische ventilatie, ledverlichting en de elektrische kookplaat.”

De tweede aanbeveling is om bij renovaties te streven naar een aardgasvrije aanpak met warmtepomp in plaats van reguliere, niet-aardgasvrije renovaties. De huidige studie laat zien dat een aardgasvrije renovatie met warmtepomp verreweg de grootste reductie van de energiekosten laat zien in vergelijking met reguliere renovaties en naar verwachting ook met een warmtenetrenovatie waarbij even grondige renovatiemaatregelen zijn getroffen.