De TTF-gasprijs heeft het hoogste punt bereikt in acht maanden, stelt Hans van Cleef, hoofd Energy Research & Strategy bij Publieke Zaken, vast in de nieuwste Marktupdate Olie & Gas. De toegenomen Aziatische én Europese vraag naar gas in combinatie met de geopolitieke spanningen in het Midden-Oosten en in Oekraïne én sinds kort in Rusland zelf zorgen voor een aanhoudende prijsstijging.

De marktprijzen van energie worden door vele factoren bepaald. Het aandeel hernieuwbare energie hierin wordt ook steeds dominanter. Daarnaast is toenemende beweeglijkheid van energieprijzen van invloed op investeringen in hernieuwbare energie. Warmte365 werkt daarom samen met Publieke Zaken om dit scherper te monitoren.

De prijs van het actieve maandcontract op de TTF-markt schommelt rond de 39 euro per megawattuur en is op enig moment zelfs al boven de 40 euro per megawattuur gekomen. Daarmee is de prijs ruim 23 procent gestegen ten opzichte van een maand geleden en op het hoogste punt in acht maanden.

Eerder hadden de aardgasprijzen hun weg naar boven al gevonden door wereldwijde hittegolven. In hele warme periodes draaien airco’s overuren en vragen elektriciteitscentrales wereldwijd om meer gas, waardoor de prijs ook oploopt.

Daarna begonnen de geopolitieke spanningen in het Midden-Oosten en in de oorlog tussen Oekraïne en Rusland in rap tempo op te lopen. Eerst werden Hamas-leider Ismail Haniyeh en Hezbollah commandant Fuad Shukr omgebracht, waarna Iran wraak dreigde te nemen op Israël.

“Hoewel deze wraakactie tot op heden is uitgebleven, houdt dit dreigement de markt nog steeds in zijn greep. De gevolgen van een eventuele escalatie van de situatie voor de energiemarkten kunnen zeer groot zijn. Zo dreigt Iran met het afsluiten van de Straat van Hormuz, waar een groot deel van de LNG uit het Midden-Oosten doorheen verscheept wordt”, aldus Van Cleef.

“Daarnaast bereikte nieuws van het Oekraïens-Russische front op woensdag 7 augustus de markt dat er hevig gevochten werd bij Sudzha in de Koersk-regio. Op deze grensplek tussen de twee landen is het Russische gaspijpleidingsysteem aangesloten op het Oekraïense systeem. De markt reageerde nerveus op het nieuws, waardoor de prijs alleen al op 7 augustus bijna 5 procent hoger sloot. Niettemin, vloeide er al die tijd gewoon aardgas door de verbinding van de pijpleidingen.”

Hoewel de Europese gasvoorraden met een gemiddelde vulgraad van 88 procent goed op weg zijn om de verplichte 90 procent per 1 november te halen, laat de prijsstijging zien dat de markt nerveus is voor mogelijke langdurige verstoring. Verdere escalaties in het Midden-Oosten en in de oorlog tussen Oekraïne en Rusland zullen immers niet snel worden opgelost en ook gasleveringen in de komende jaren kunnen beïnvloeden.

“Na de inperking van de Russische gasexporten naar Europa en de snelle opkomst van LNG die daarop volgde, is de gasmarkt van een regionale markt getransformeerd naar een mondiale markt”, stelt Van Cleef. Landen zonder duidelijke langetermijnstrategie zullen daarin volgens hem extra gevoelig zijn voor prijsschommelingen.

“Een markt waarbij geopolitieke spanningen in het Midden-Oosten ineens kunnen leiden tot hogere gasprijzen in Nederland. Zeker nu we zelf netto-importeur zijn sinds de gasproductie uit het Groningenveld is gedaald tot nul. Al met al maakt dit dat in de huidige vraag- en aanbodcontext de impact van geopolitieke spanningen voor de olie- en gasmarkt aanzienlijk verschillen.”