Met het nieuwe ministerie van Klimaat en Groene Groei staan we op een interessant kruispunt. De naam spreekt boekdelen: we willen duurzaamheid en economische ontwikkeling combineren tot een winnende formule. En in dat verhaal kan geothermie als duurzame bron een sleutelrol spelen. Betaalbare warmte uit eigen bodem geeft burgers en bedrijven in Nederland een welkome economische opsteker. De Nederlandse ondergrond biedt mogelijkheden waar andere landen in Europa jaloers op zijn. Maar om dat potentieel te benutten met een groene groeispurt, moeten we een paar stevige hobbels overwinnen.

Om te beginnen hebben we een nieuw financieel instrument nodig. Geothermie moet het hebben van de grote schaal, liefst een groot kassencomplex of duizenden woningen ineens van warmte voorzien. Het boren naar aardwarmte en de aanleg van installaties vergt hoge opstartkosten (CAPEX). Het nieuwe ministerie kan een cruciale rol spelen door investeringen aantrekkelijker te maken, door subsidies te verstrekken die die eerste kosten verlagen. Dit zou het voor bedrijven veel makkelijker maken om de sprong te wagen. Groene groei ontstaat immers niet vanzelf; het vraagt om een zetje in de goede richting.

Vergunningen
Een ander aandachtspunt is het vergunningensysteem. Het huidige model werkt met een drietrapsvergunning, waarbij bedrijven na de tweede vergunning en aanzienlijke investeringen, nog moeten afwachten of ze de derde vergunning krijgen om voor tientallen jaren warmte te leveren. Een compacter en voorspelbaarder vergunningstelsel, waarin sneller beslissingen worden genomen, zou enorm helpen om geothermieprojecten te versnellen. Hier kan het ministerie echt verschil maken door te zorgen voor een vlottere procedure, zodat projecten zonder onnodige obstakels kunnen worden gerealiseerd.

Warmtenetten
En dan is er het warmtenet. Zonder goede infrastructuur om de opgewekte warmte te distribueren, komen we nergens. Het ministerie van Klimaat en Groene Groei kan hierop inspelen door de aanleg van warmtenetten gericht te versnellen. Hier is regie vanuit de Rijksoverheid hard nodig, want stilstand betekent achteruitgang.

Congestie verzachten
Tot slot moeten we ook nadenken over de praktische kant van de operatie. Geothermieprojecten moeten voorrang krijgen bij stroomaansluitingen. Alle congestie verzachters hebben we keihard nodig. Alle reden dus om gericht bron en warmtenet versneld te ontwikkelen in die gebieden waar de druk op het elektriciteitsnet het grootst is en economische groei nu al afremt.

Kortom, geothermie is een belangrijke oplossing in de energiemix van de komende generatie(s). Dit gaat niet alleen om geothermie, maar om de laagste maatschappelijke kosten in de energietransitie, een eerlijke verdeling van kosten en het verminderen van netcongestie. Met de juiste steun van het nieuwe ministerie en de aanpak van de belangrijkste knelpunten kunnen we deze duurzame energiebron optimaal benutten. Het is een spannende tijd voor geothermie, en met de juiste stappen kan deze jonge techniek de groeispurt inzetten om uit te groeien tot een volwassen pijler van onze duurzame toekomst.