Hoe circulair is de ondergrondse warmtetransitie?

05.10.2023 Simone Tresoor

Hoe circulair is de ondergrondse warmtetransitie?
©Weijers Waalwijk

Een groot deel van de warmtetransitie speelt zich onder onze voeten af. Het leidingwerk van de energietransitie loopt grotendeels buiten het zicht met een infrastructuur bestaande uit kabels, buizen en leidingen die onder onze wegen, velden en straten liggen. Hoe lang gaan de voorgeïsoleerde leidingen van een warmtenet eigenlijk mee en wat gebeurt er met ze aan het einde van hun levensduur?

Verantwoordelijk voor een deel van dit leidingwerk is Weijers Waalwijk. Maurice Verhulst, directeur eigenaar: “Weijers Waalwijk is opgericht in 1978 en onder andere specialist op het gebied van voorgeïsoleerde leidingsystemen voor stadsverwarming. Maar onze leidingen worden niet alleen gebruikt voor warmtenetten, ook op het gebied van chemicaliënleidingen voor de industrie, brandstofleidingen voor tankstations, warmtewisselaarleidingen in biovergistingsinstallaties, dieselleidingen in noodstroomsystemen, LNG-installaties, cryogene gassen en lekdetectiesystemen voor dubbelwandige tanks zit onze expertise.”

Sterke groei in afname door gemeenten
De leidingen zijn er dus in vele soorten en maten. Ze hebben als doel om koude- en warmteverlies zoveel mogelijk tegen te gaan en risico’s te beheersen. Variërend van DN (nominale diameter) 10 tot en met DN 1000 en voor onder- en bovengronds gebruik. In starre of flexibele uitvoering en geschikt voor transport van vloeistoffen met een temperatuur van -258 tot en met +400 graden Celsius.

“We mogen de grote energiebedrijven tot onze klanten rekenen. Denk aan Vattenfall, Eneco, Ennatuurlijk en HVC. Maar een mooie ontwikkeling is dat we een duidelijke groei zien van onze leveringen aan gemeenten. Die richten een eigen warmtebedrijf op en gaan vervolgens een warmtenet exploiteren. Dat past uiteraard in de plannen van demissionair minister Rob Jetten, die de warmtenetten in publieke handen wil gaan zien,” vertelt Verhulst.

Technische levensduur van vijftig jaar
De leidingen van Weijers worden in Denemarken, Duitsland, Polen en Zwitserland geproduceerd. Er zijn verschillende categorieën; de stalen leidingen met de grotere diameters worden gemaakt met PUR-isolatie en PE (polyethyleen) en voor de wijknetten met kleinere diameters hebben ze de kunststofleidingen met PUR en PE.

Verhulst: “De leidingen zijn zo gemaakt dat ze een technische levensduur van vijftig jaar hebben. Na vijftig jaar kun je de leidingen weer uit de bodem halen en ze recyclen. Voor staal is dat natuurlijk gemakkelijk: dat kun je omsmelten. Dat geldt niet voor PUR, daar kun je geen nieuwe PUR van maken. De producenten zijn momenteel wel bezig er grondstoffen uit te halen die weer gebruikt kunnen worden als halffabricaten in nieuwe PUR. PE en de PE-buitenmantel kun je strippen en daar kun je opnieuw PE van maken.” 

Worden er al buizen uit de grond gehaald en gerecycled?
“Nee, daarvoor is het nog te vroeg. De warmtebedrijven hebben de plicht om oude leidingen ‘te rooien’, maar zo ver is het nog niet. Ze gingen een jaar of veertig, vijfenveertig geleden de grond in. De technische levensduur is vijftig jaar, maar ze gaan veel langer mee. De technische levensduur wordt namelijk bepaald door de temperatuur die door een leiding gaat. Hoe lager die temperatuur, hoe langer de levensduur. Aangezien de algemene tendens is dat die temperatuur lager wordt door lagere stooklijnen gaan de leidingen ook langer mee. Dan kun je denken aan een levensduur tussen de zeventig tot zelfs wel negentig jaar. Voor de tijd dat het wel gaat gebeuren liggen de plannen klaar om de buizen te recyclen,” aldus Verhulst.

Wordt er al circulair geproduceerd bij jullie fabrieken?
“Voor de buitenmantel geldt dat sowieso. Voor staal proberen we zoveel mogelijk met gerecycled staal te werken. Ik ben trots op het feit dat we 100 km aan leidingen per jaar verkopen die rechtstreeks in de warmtetransitie wordt gestopt. Het mag allemaal natuurlijk best nog wat sneller gaan, maar er zit een enorme potentie in.”