Tijdens het congres Hybride Verwarmd, in Tivoli in Utrecht, kwamen zo’n 130 mensen uit de branche samen om ideeën uit te wisselen en key note sprekers aan te horen. Ook werden er demonstratieprojecten gepresenteerd en lieten de aanwezigen hun licht schijnen over het onlangs gepresenteerde Warmtebod.

Het congres werd geopend door dagvoorzitter Elisabeth van den Hoogen en Henk Sijbring, voorzitter van de Vereniging van Duurzame Warmte, de organisator. “We horen steeds meer verhalen rond de hybride warmtetransitie”, zegt Sijbring. “Maar tegenwoordig is de vraag meer: wat is waar? Dat moeten jullie vandaag uit de verhalen van de sprekers destilleren. Mijn boodschap aan jullie is daarnaast: zorg dat zender en ontvanger op één lijn komen.”

Remco de Boer, energiedeskundige, podcastmaker en schrijver van het boek ‘Droomland’ kwam als eerste aan het woord. Het boek gaat over een kwart eeuw energie- en klimaatbeleid. Hij vertelde over de lessen die hij tijdens het schrijven van het boek had geleerd. “Als we naar het begin van deze eeuw kijken zette voormalig premier Wim Kok de eerste stappen in de transitie. Het begin was heel voorzichtig.”

“Maar met de jaren gingen de doelen steeds meer omhoog en hebben we veel van die doelen gehaald. Maar er kwam met de jaren ook meer weerstand tegen de maatregelen. Meerdere opties zijn afgeschoten. En het vervelende daarvan is dat de transitie daar alleen maar duurder van wordt.”

“De lessen die ik geleerd heb klinken misschien als open deuren, maar het zijn wel mijn conclusies. Ten eerste moet je niet te hoge doelen stellen. Mensen zeggen vaak dat je ambitieus moet zijn. Maar dat gaat lang niet altijd goed. In de praktijk zie je vaak dat mensen met de hoogste doelen vastlopen en uiteindelijk alleen nog maar vergaderen. Als je start met hardlopen is het niet realistisch dat je binnen een jaar het wereldrecord van de marathon gaat breken.”

“Ten tweede, zet eerder in op verleiden dan dat je gaat verbieden. In 2018 had je een club die de cv-ketel wilde uitbannen. Dat viel niet lekker bij consumenten. Hoe harder je in de bus blaast, hoe harder er wordt teruggeblazen. Wees daarnaast altijd eerlijk en werk zoveel mogelijk samen. En focus tot slot op de weg naar het doel, niet alleen op het doel zelf.”

Warmtebod
Jan van Beuningen, directeur Bouwen en Energie van het ministerie van Volkshuisvesting, werd gevraagd hoe hij tegen het Warmtebod aankijkt. Het bod, bestaande uit meerdere maatregelen, is bedoeld om de stagnatie in de ontwikkeling van warmtenetten in Nederland te doorbreken en werd tijdens het Energieontbijt aan minister Hermans overhandigd.

“Ik vind het een heel goed initiatief”, zegt Van Beuningen. “We hebben alle bronnen nodig voor de transitie, warmte ook. Het Warmtebod kan op meerdere vlakken van nut zijn. Bijvoorbeeld op financieel gebied. De transitie is niet goedkoop en er moet een nieuwe systematiek komen om het voor iedereen betaalbaar te maken.”

75 procent gasbesparing
Peter Cool, actief voor de stichting Smart Energy Foundation, vertelde over een demonstratieproject over het rendement van de hybride warmtepomp dat onlangs is uitgevoerd. “Volgens de huidige rekenmodellen bespaart een hybride warmtepomp in een gemiddeld huis 55 procent en is de opbrengst 42 procent. Het ministerie wilde onder het motto ‘meten is weten’ kijken hoe het zit met de terugverdientijd en het besparingspotentieel. ”

Tijdens het onderzoek zijn hybride warmtepompen in allerlei typen huizen onderzocht, van vrijstaande woningen tot appartementencomplexen. “Uit ons onderzoek blijkt dat de hybride warmtepomp 75 procent gasbesparing oplevert en een percentage van 60 procent opbrengst kent. Dat is dus hoger dan we tot nu toe dachten.”

Maar de 75 procent besparing kent wel enkele hobbels, aldus Cool. “De spreiding is erg groot. We zagen in de praktijk dat er in sommige huizen maar 40 procent besparing was. Daarnaast zijn de afgiftesystemen in lang niet alle type huizen even makkelijk te installeren. Desondanks pleit ik ervoor dat we inzetten op de hybride route in de transitie. Hybride warmtepompen renderen binnen vijf jaar en we kunnen zo stapsgewijs naar de eindoplossing.”

Probleem met het imago
Doekle Terpstra, voorzitter van Techniek Nederland en Jelger Arnoldussen van het Economisch Instituut van de Bouw, bespraken of er voldoende capaciteit is om de transitie mogelijk te maken. “In 2050 moeten we naar schatting 150.000 installateurs hebben. Dat is een groei van honderdduizend voltijd banen. Waar halen we die mensen vandaan?”

“Bemensing zal het thema voor de komende jaren zijn”, voegt Terpstra toe. “En ik snap echt niet waarom we in Nederland geen keuzes durven te maken. Er zijn drie sectoren die we alle prioriteit moeten geven. Dat zijn de technieksector, de zorg en het onderwijs. In plaats daarvan blijven we maar mensen opleiden voor banen die in de toekomst niet meer bestaan.”

Hans Sijbring opperde vervolgens dat het probleem bij het imago van installateurs ligt. “Er hangt een beeld om hen heen dat ze het werk voor de portemonnee doen.” Terpstra reageerde daar verhit op. “Hou op over dat imago. Dat is enorm aan het kantelen.”

Striptekenaar Hugo Seriese sloot de dag toch met een vrolijke noot af. Hij had alle sprekers in strips verwerkt, voorzien van grappen.