Wereldwijd komt er steeds meer erkenning voor het potentieel van biogas

14.07.2025 Sjoerd Rispens

Biogas wordt door velen gezien als een geheime oplossing die een grote bijdrage kan leveren aan de wereldwijde duurzaamheidsdoelen. Biogas wordt gemaakt van bijvoorbeeld afval van stortplaatsen, tuinafval, resten van groente en fruit. Het gas kan gebruikt worden als warmte voor huizen en de industrie en voor de productie van elektriciteit. Uit een rapport van International Energy Agency (IEA) blijkt dat de interesse voor biogas (en methaan) in de lift zit.

De IEA publiceerde in 2020 voor het eerst een grootschalig rapport over het potentieel van biogas en de marktontwikkelingen. Sindsdien zijn er wereldwijd gezien 50 grote nieuwe beleidsvoorstellen geïntroduceerd. Volgens de onderzoekers is er sindsdien een groeiende erkenning binnen de sector dat biogas een goede oplossing voor de globale verduurzaming kan zijn. De mondiale energiecrisis in 2022, waarbij de prijzen sterk stegen voor consumenten, speelde daar een grote rol in.

Het huidige groeipotentieel van biogas is groot volgens de onderzoekers en komt neer op 1.000 miljard kubieke meter. Dat staat gelijk aan een kwart van de globale vraag naar gas. Als de sector zich goed blijft ontwikkelen kan dit in 2050 groeien naar 1.400 miljard kubieke meter en kan de prijs van biogas nog eens 20 procent goedkoper worden, onder meer door verhoogde opbrengsten van gewassen, technologische leereffecten en schaalvoordelen.

80 procent van het duurzame potentieel voor de productie van biogassen bevindt zich in opkomende markten en ontwikkelingslanden, met Brazilië, China en India voorop. Het potentieel in India is groter dan het aardgasverbruik. De Verenigde Staten hebben het grootste potentieel van alle ontwikkelde economieën. De Europese Unie benut het grootste deel, ongeveer 40 procent, van haar duurzame bronnen, vergeleken met minder dan 5 procent in India.

Bijmengverplichting Nederland

De rol van Nederland wordt ook besproken in het rapport. De productie van Nederland was in 2023 was ongeveer 1 miljard kubieke meter. Het gestelde doel voor de productie van biogas in 2030 ligt op 3 miljard kubieke meter. Ook wordt het potentieel van Nederland voor de hoeveelheid biogas uitgelicht. Het grootste potentieel in Nederland ligt in de mest, met ongeveer 2 miljard kubieke meeter. In 2023 is ruim 83 procent van de mestproductie afkomstig van rundvee, 11 procent van varkens en 5 procent van pluimvee en overige diercategorieën.

Gewasresten en biologisch afval vormen een kleiner potentieel, 1 miljard kubieke meter per onderdeel. In het Nationaal Klimaatakkoord van Nederland uit 2019 zijn doelen gesteld rond biogas. Nederland mikt erop om in 2030 70 petajoule aan biogas te produceren. De voorgestelde invoering van een bijmengverplichting voor groen gas zou deze doelstelling ondersteunen.

Het wetsvoorstel bijmengverplichting groen gas zou ervoor moeten zorgen dat energieleveranciers zelf een bijdrage gaan leveren aan de productie van groen gas. Deze verplichting kan de energieleveranciers stimuleren om te investeren in eigen productie-installaties. Hierdoor zal de productie van groen gas toenemen. De verplichting moet per 1 januari 2027 in gaan.

Opbrengst kent voordelen voor energiezekerheid

Andere belangrijke conclusies uit het rapport laten zien dat de belangrijkste technologieën voor de productie van biogas en biomethaan goed ontwikkeld zij en innovatieve technologieën of benaderingen kunnen de methaanopbrengst verhogen. Ook kan de energie-efficiëntie en-terugwinning in biogasinstallaties verbeterd worden en biogasproductieprocessen en afvalstromen integreren met de productie van andere emissiearme brandstoffen. Zo kan bijvoorbeeld de combinatie van CO2-stromen uit de productie van biomethaan met waterstof synthetische brandstoffen opleveren, en kan digestaat worden omgezet in hoogwaardigere meststoffen. Om het potentieel van biogas en biomethaanproductie volledig te benutten, zijn voortdurende investeringen nodig.

De opkomst van biogassen brengt voordelen met zich mee voor de energiezekerheid, met name in regio's die brandstoffen importeren. De productie van biomethaan in de Europese Unie voorkomt nu al de noodzaak om jaarlijks ongeveer 15.000 vaten olie per dag en 2 miljard kubieke meter aardgas te importeren. In het scenario van de aangekondigde toezeggingen in 2035 zouden biogassen 137 miljoen kubieke meter aardgas per dag en 7 miljard kubieke meter per jaar vermijden. Het vermindert ook de uitstoot, mits de productie en het transport van biogassen verantwoord plaatsvinden.

Belemmeringen

De hoge kosten ten opzichte van aardgas en de complexe vergunningsprocedures blijven echter belangrijke belemmeringen. De factoren die biogassen aantrekkelijk maken, de integratie van energie, milieu, landbouw en afvalbeheerdoelen, zorgen ook voor uitdagingen op het gebied van coördinatie tussen meerdere belanghebbenden in een gefragmenteerd beleidslandschap.

Er is geen universele aanpak voor biogassen, omdat elk project te maken heeft met verschillende lokale omstandigheden. Bovendien kunnen de milieuvoordelen van biogassen sterk variëren, afhankelijk van de manier van uitvoering; ze kunnen volledig worden ondermijnd als methaanlekken niet voldoende worden geminimaliseerd in de toeleveringsketen.