Netbeheer Nederland heeft in een nieuwe scenariostudie vier verschillende routes geschetst naar een klimaatneutraal energiesysteem in 2050. Om dit te bereiken doet de branchevereniging voor gas- en elektriciteitsnetbeheerders verschillende aanbevelingen voor beleidsmakers op basis van die scenario’s.

De scenariostudie beschrijft een aantal uitdagingen voor de overgang naar duurzame energie, zoals flexibel gebruik, het afstemmen van vraag en aanbod, en de rol van energie-intensieve industrie. De netbeheerders delen het onderzoek en alle onderliggende data en expertise, omdat ze geloven dat die uitdagingen nu al om scherpe keuzes vragen.

“Deze scenariostudie is de meest uitgebreide studie die door netbeheerders wordt gedaan. Voor het rapport is er met meer dan 100 partijen gesproken”, stelt Hans-Peter Oskam, directeur Beleid en Energietransitie van Netbeheer Nederland. Volgens Oskam gaat de studie aan de basis staan van de investeringen van de netbeheerders in de komende jaren.

Flexibel, aanbodgericht en afhankelijk van de industrie
Volgens Netbeheer Nederland zijn er drie uitdagingen die in het oog springen uit de verschillende scenario’s.

Ten eerste moet flexibel energieverbruik het nieuwe normaal worden. Dat betekent meer elektriciteit gebruiken als er veel voorhanden is – als de zon schijnt of de wind waait – en minder als de duurzame opwek lager is.

Ten tweede gaat de vraag naar netcapaciteit voorlopig sneller groeien dan het aanbod. Volgens de netbeheerders betekent dat dat er prioriteiten moeten worden gesteld, waarbij als vuistregel geldt: hoe meer energie in de buurt van de plaats van opwek kan worden gebruikt, hoe beter. Ook betekent het accepteren dat niet alles tegelijk kan.

Tot slot moeten er volgens Netbeheer Nederland duidelijke keuzes moeten worden gemaakt over de rol van de energie-intensieve industrie. Die industrie is voor een groot deel (40 procent) van onze energievraag verantwoordelijk, dus we moeten beslissen hoe snel we deze partijen dwingen te verduurzamen met het risico dat ze vertrekken.

In de onderstaande infographic van Netbeheer Nederland zijn de zeven belangrijkste aanbevelingen die de branchevereniging doet te zien.

Vier scenario’s
De vier scenario’s waar Netbeheer Nederland op uitkomt vertegenwoordigen verschillende routes naar een klimaatneutraal energiesysteem, met verschillende implicaties voor de energie-infrastructuur. De belangrijkste factoren die de scenario’s van elkaar onderscheiden zijn de mate waarin de overheid een sturende rol aanneemt en de mate waarin de energietransitie internationaal georganiseerd wordt.

Als je de scenario’s op twee assen plaatst, op basis van de eerdergenoemde factoren, krijg je de onderstaande figuur. Van linksboven met de klok mee krijg je dan de scenario’s: Nationaal leiderschap, Europese integratie, Internationale handel en Decentrale initiatieven. Alle scenario’s zijn bedacht met het idee dat de klimaatdoelen gehaald worden, maar gebruiken verschillende methodes om daar te komen.