Vorige week presenteerde Sophie Hermans, minister Klimaat en Groene Groei, de nieuwe Klimaatplannen. In de kamerbrief ‘afronding actieplan hybride warmtepompen’ beschrijft Hermans dat warmtepompen de nieuwe standaard moeten worden bij het vervangen van cv-ketels. Warmtepomp-subsidies blijven behouden, maar mogen niet in de weg staan van warmtenetten.

Hermans ziet (hybride) warmtepompen dus nog altijd als essentieel onderdeel van de warmtetransitie. In haar Kamerbrief stipt ze het afschaffen van de verplichting voor een hybride warmtepomp aan: “Het gevolg van het niet doorvoeren van deze maatregel, is dat er minder zekerheid is bij fabrikanten en installateurs over de verwachte vraag naar warmtepompen.  Het kabinet begrijpt dat sectorpartijen hier teleurgesteld over zijn. De afgelopen jaren hebben we kunnen zien dat de vraag naar warmtepompen ook zonder normering stijgt, omdat de energierekening daalt en het huis comfortabeler wordt.”

Onlangs publiceerde de EHPA cijfers dat in Nederland, net als in de meeste Europese landen, de verkoop van warmtepompen is afgenomen.

Geen warmtepompsubsidie voor plekken met warmtenet
Het kabinet heeft besloten subsidie voor warmtepompen de komende jaren te behouden. Deze subsidie blijft (gemiddeld) 20 procent en wordt niet verhoogd naar de eerder voorgestelde 30 procent.

De subsidie moet consumenten aanmoedigen om de overstap naar een warmtepomp te maken, wat nodig is om het doel van 1 miljoen geïnstalleerde hybride warmtepompen te behalen. Het installatietempo mag niet dalen nu de verplichting voor de hybride warmtepomp in 2026 niet doorgaat en er moet gecompenseerd worden voor een tegenvallend aantal aansluitingen op warmtenetten. 

Eerder deed de Algemene Rekenkamer de aanbeveling om geen warmtepompen te subsidiëren in gebieden waar een warmtenet komt en daarmee de komst van het warmtenet kunnen belemmeren. Hermans schrijft dat ze dit advies wil overnemen door warmtenetgebieden uit te sluiten van de subsidie.

Netvriendelijke inpassing
“De ruimte op het elektriciteitsnet is een belangrijke randvoorwaarde voor de groei van het aantal warmtepompen”, schrijft Hermans. Daarom moeten slimme warmtepompen uiteindelijke de norm worden. Warmtepompen kunnen bijvoorbeeld eerder aangaan of op lager vermogen draaien tijdens pieken op het elektriciteitsnet. Onder andere tijdsafhankelijke nettarieven, die nog worden uitgewerkt door de netbeheerders, moeten slim gebruik van warmtepompen stimuleren.

Een hybride warmtepomp zou, volgens Hermans, altijd geplaatst kunnen worden “omdat deze een lagere elektriciteitsvraag heeft dan een volledig elektrische warmtepomp en deels ook op andere momenten elektriciteit verbruikt”. Bij all-electric warmtepompen zou het volgens Hermans wel handig zijn om bij de netbeheerder na te gaan of dat de juiste keuze is of dat hybride beter past in de specifieke situatie. 

Ten slotte wijst Hermans nog op de overheidscampagnes die bewoners en bedrijven moeten aanzetten tot het overstappen op een warmtepomp. Ook schrijft ze dat minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, Mona Keijzer, voor het zomerreces de kamer verder zal informeren over het maken van afspraken met woningcorporaties over het kiezen van een warmtepomp bij vervanging van de cv-ketel.

Reacties uit de sector
Vereniging Eigen Huis reageert op de subsidie-plannen voor warmtepompen: “Vereniging Eigen Huis vindt het goed dat de minister warmtepompen wil blijven stimuleren. Maar zij is erop tegen dat huiseigenaren in wijken waar een warmtenet komt hiervoor geen subsidie meer krijgen. Consumenten moeten de vrijheid hebben zelf een alternatief voor gas te kiezen. Beter is om warmtenetten zo aantrekkelijk te maken dat zij er uit zichzelf voor kiezen. Bovendien duurt de aanleg ervan vaak jaren. Het kan harstikke goed zijn om voor de tussenliggende periode nog een warmtepomp te nemen.”

Ook de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie (NVDE) reageert op het actieplan voor warmtepompen: “De NVDE is blij dat het kabinet tot een aantal maatregelen heeft besloten die helpen om de energierekening structureel betaalbaar te houden door verduurzaming. Zo is er meer budget voor het subsidiëren van isolatie en warmtepompen, en voor continuering van de nul procent-rente leningen van het Warmtefonds. Langjarige continuïteit en zekerheid over voldoende budget is een blijvend punt van aandacht.”