Je kunt de krant niet openslaan of je leest over de tegenstrijdigheden bij het isoleren van spouwmuren. Aan de ene kant moeten we isoleren en aan de andere kant moeten we rekening houden met eventueel in de spouwmuur levende vleermuizen of gierzwaluwen. Corporaties kunnen dit probleem aanpakken door een soortenmanagementplan te ontwikkelen, schrijft Aedes, de vereniging van woningcorporaties. SallandWonen maakte dergelijk SMP en kreeg van Provincie Overijssel ontheffing.

Lees ook: Verplichte vleermuiscontrole heeft directe gevolgen voor portemonnee van huurder

Hoe kun je de verduurzaming versnellen en tegelijkertijd voldoen aan de Wet natuurbescherming (Wnb)? SallandWonen maakte dergelijk plan. De corporatie kreeg van Provincie Overijssel ontheffing op grond van de Wnb voor de wijken waar zij de komende 10 jaren aan de slag gaat. Deze manier van werken gebeurt met veel aandacht voor het leefgebied van beschermde diersoorten en levert ook nog eens tijdwinst, flexibiliteit en kostenbesparing op.  

Generieke ontheffing
Een soortenmanagementplan is een onderdeel van een gebiedsgerichte aanpak. Het is een plan waarbij meer ruimte komt voor ruimtelijke ontwikkelingen maar daarnaast ook gezorgd wordt voor een betere bescherming van planten en dieren zoals de rugstreeppad, vleermuizen, gierzwaluwen en de ringslang.

In een soortenmanagementplan staan maatregelen, gedragsregels en afspraken opgesteld om ruimtelijke ontwikkeling, beheer en bescherming van betreffende soorten mogelijk te maken. Met een soortenmanagementplan kan een generieke ontheffing worden verkregen en overtreding van de Wet natuurbescherming worden voorkomen.

Tijdswinst en geldbesparing
Gemeenten en provincies kunnen op deze wijze een gunstig klimaat creëren voor projectontwikkelaars die anders afgeschrikt zouden worden door beschermde soorten en de bijbehorende procedures. Een soortenmanagementplan zorgt ervoor dat er niet per ruimtelijke ontwikkeling een losse ontheffing aangevraagd hoeft te worden maar dat de initiatiefnemer beroep kan doen op een generieke ontheffing op gebiedsniveau. Een gebiedsontheffing wordt afgegeven door het bevoegd gezag voor doorgaans 10 jaar.

Projectleider van SallandWonen Jos Wolfkamp: “Dergelijk plan kan beschermde diersoorten helpen én ook nog eens tijdwinst en geldbesparing opleveren. De provincie gaf haar goedkeuring aan het plan en verleende een ontheffing voor 10 jaar. Het lukte om de kosten binnen de perken te houden. ‘De kosten per woning dalen nu van € 650 naar € 450, inclusief de kosten voor monitoring. Maar de belangrijkste winst zit in de snelheid van de procedure.”

“Het SMP omschrijft per cluster welke maatregelen wij moeten nemen. Voor ieder project maken wij een ecologisch werkplan. Daarin staat onder meer hoeveel natuurinclusieve voorzieningen we aanbrengen. Hierbij hoeven we niet steeds per project verantwoording af te leggen aan de provincie. In plaats hiervan hebben we 1 keer per jaar overleg met de provincie. In dat overleg bespreken we de ecologische werkplannen van alle projecten die het komende jaar op stapel staan. Ook evalueren we dan de projecten die we het afgelopen jaar gerealiseerd hebben. Daar volgen verbeterpunten uit.”

'Ook de dieren hebben er baat bij'
Wolfkamp: “Bij een regulier traject moet je vaak lang op een ontheffing wachten, terwijl je klaar bent om aan de uitvoering te beginnen. Die wachttijd is er nu niet meer. Hierdoor kunnen we bijvoorbeeld een project, dat eigenlijk voor later op de planning stond, naar voren halen. Het project valt dan binnen de ontheffing van het SMP en dat is een groot voordeel.”

Hij vervolgt: “Ook de diersoorten hebben meer baat bij een SMP. Want in een regulier traject kijken we niet verder dan het blok dat we gaan verduurzamen. Tref je daar geen vleermuizen aan, dan hoef je in principe geen voorziening voor vleermuizen aan te brengen. Terwijl er bij de woningen aan de overkant misschien wél vleermuizen zitten en er behoefte is aan uitbreiding van de verblijfplaatsen. Een SMP heeft een bredere blik en brengt dat in beeld: het houdt rekening met de diersoorten in het gehele gebied. Voorafgaand aan het SMP is 2 jaar ecologisch onderzoek uitgevoerd.”