De laatste maanden zijn de gasprijzen gestegen. De stijging is mede te danken aan het afsluiten van Russische gasleidingen, maar ook de zogeheten  ‘dunkelflaute’ speelde een rol en daarbij is de winter tot nu toe toch strenger dan de twee voorgaande jaren. De stijging is dermate hoog dat de gasprijzen nu soms boven het prijsplafond van 2023 zijn uit gestegen.

De mondiale gasprijzen zijn onder andere gestegen door geopolitieke onrust, zowel de oorlog in Oekraïne en de situatie in het Midden- Ooosten spelen hierin een rol. Doordat de leveringszekerheid van gas afneemt neemt de prijs toe. Ook heerst er wereldwijd schaarste. Dat dit in Europa een grote impact heeft is voornamelijk te wijten aan het wegvallen van de Oekraïense doorvoer van Russisch gas en een lagere gasproductie in Europa zelf, schrijft Publieke Zaken in een marktupdate.

Europese gasprijzen
Gas wordt ook gebruikt om stroom mee op te wekken wanneer andere bronnen zoals zon- en windenergie niet toereikend zijn. In de winter is de productie van zonnepanelen sowieso al minder door een lagere zonnekracht. Nu is de opbrengst van zonnepanelen de laatste tijd extra laag door een grote hoeveelheid bewolking en is de opbrengst van windmolens laag door een gebrek aan wind. Periodes met een gebrek aan zon en wind wordt ook wel ‘dunkelflaute’ genoemd. Omdat er op die momenten een tekort is aan hernieuwbare energiebronnen moet er worden teruggevallen op het opwekken van elektriciteit met gas uit gasvoorraden.

Daarnaast hebben veel Europese landen ook lage gasvoorraden deze winter. Deze zullen van de zomer weer aangevuld moeten worden omdat Europa vulverplichtingen heeft ingesteld om te voorkomen dat we bij strenge winters zonder gas komen te zitten. Dit drijft ook de prijs van gas op de internationale markt omhoog.

Bloomberg meldde al dat Duitsland de eisen voor de mate waarin de gasvoorraden bevoorraad moeten zijn voor de volgende winter, wil gaan versoepelen. Dit leidde al meteen tot een daling van de gasprijs van 8 procent.

Belasting op gas
De internationale veranderingen om de gasprijs hebben ook invloed op de gasprijs in Nederland, omdat hierdoor de kale energieprijs omhoog gaat. Deze invloeden zijn echter slechts deels terug te vinden op de energierekening, want De gasprijs bestaat voor het grootste gedeelte uit belastingen. De belastingen op gas daalden met 0,58 cent in 2025. Daartegenover stond dat de netbeheerkosten stegen waardoor huishoudens uiteindelijk alsnog meer zijn gaan betalen.

Uit een berekening van energievergelijk.nl blijkt dat 62 procent van het tarief dat huishoudens betalen aan gas bestaat uit belastingen. Daarmee is Nederland een van de duurste landen in Europa. Alleen in Zweden en Zwitserland betaalt men gemiddeld meer voor het gas. Volgens HEPI (Houser Energy Price Index) heeft Nederland veruit de hoogste gasbelastingen van heel Europa.

Hier moet wel bij vermeld worden dat bij lager energieverbruik het aandeel aan energiebelasting ook snel afneemt. Gekeken naar de gehele energierekening betaalt een Nederlander met een gemiddeld verbruik volgens energievergelijk.nl 35,5 procent aan belastingen.

Als een huishouden nu een energiecontract zou willen afsluiten zijn er aanbieders die een gasprijs hanteren boven het prijsplafond van 1,45 euro per kubieke meter. Er zijn echter nog genoeg energiecontracten te vinden die een lagere prijs hanteren.

Winters weer
Ondanks dat deze winter tot nu toe relatief zacht is geweest, is het kouder dan vorig jaar. “Zo ligt de gemiddelde temperatuur in Amsterdam (meetstation Schiphol Airport) van 1 oktober 2024 tot 31 januari op 7,5 graden Celsius. Dit is ruim onder de gemiddeldes van dezelfde periode in de winters van ‘22/’23 en ‘23/’24 (beide gemiddeld 8,9 graden Celsius). Eenzelfde beeld geldt voor de rest van Noordwest-Europa”, meldt Publieke Zaken.

Ondanks de stijgingen in de gasprijzen zijn deze nog lang niet zo hoog als in 2022 en begin 2023. Nu ligt de kale gasprijs rond de 50 cent per kubieke meter. In die periode lag de gasprijs gemiddeld rond de 70 cent met uitschieters naar boven de 2 en zelfs 3 euro per kubieke meter.