Om de klimaatdoelstellingen te halen moet de Nederlandse overheid onder andere verplichte energienormen voor bestaande gebouwen gaan handhaven en collectieve energievoorzieningen meer ondersteuning bieden, volgens een adviesrapport van de Wetenschappelijke Klimaatraad (WKR). Het rapport bevat de aanbevelingen van de WKR voor het Klimaatplan 2025-2035, dat het kabinet verwacht te publiceren in 2024.

De WKR is in april 2023 opgericht om de Eerste en Tweede Kamer te adviseren over klimaatbeleid. Omdat het kabinet in 2024 een plan voor het klimaatbeleid in de periode 2025-2035 moet presenteren, werd het adviesorgaan gevraagd hun aanbevelingen te geven.

De belangrijkste boodschap van de WKR aan het kabinet is om een duidelijke visie te presenteren: “Bepaal met elkaar hoe we willen dat ons land er in 2050 uit ziet. Hoe we samenleven, hoe we onze beperkte ruimte gebruiken, hoe we geld verdienen. Maak vanuit daar een strategie voor een klimaatbestendig en klimaatneutraal Nederland in 2050.”

Aanbevelingen voor de energietransitie
Het rapport behandelde onder andere de energietransitie en de belangrijkste vraagstukken en beleidsinstrumenten die daar een rol zullen spelen.

Zo raadt de WKR aan sterker te sturen op energiebesparing. Het beschrijft dat huidige doel om in 2030 een 24 procent lager primair energieverbruik dan in 2021 te hebben met het huidige beleid niet zal worden gehaald. Aanvullend beleid is daar dus nodig.

Ook wijst het rapport op het effect dat normering op verschillende vlakken heeft gehad en de kansen die er liggen door dit uit te breiden. Zo schrijft de WKR dat normen voor witgoed, elektronica, auto’s en gebouwen in Europa hebben geleid tot 15 procent emissiereductie voor elektriciteitsverbruik. Hoewel er normen zijn voor nieuwbouw, raadt de WKR aan om energienormen uit te breiden naar bestaande bouw. Door hierbij een verhuurdersverplichting te hanteren worden de voordelen van een energiezuinigere woning ook voor huurders bereikbaar.

Tot slot is er ook nog aandacht voor energiecollectieven (ook bekend als energiecoöperaties). Het financieel meedelen in bijvoorbeeld wind- of zonneparken zou het draagvlak voor de energietransitie vergroten en mensen met andere motivaties bereiken. De overheid kan meer subsidies richten op collectieven in plaats van individuen en meer doen aan informatievoorziening en coördinatie.