Aandacht voor het uiterlijk van warmtebuffers betrekt bewoners bij warmtetransitie
28.01.2025 Evelien Schreurs

Steeds vaker wordt bij een warmtenet ook een warmtebuffer geplaatst. Doordat energie flexibel ingezet kan worden, zorgt een buffer ervoor dat er minder gas verbruikt hoeft te worden voor de warmteproductie, zo kan er meer duurzame warmte het warmtenet op gestuurd worden. Normaalgesproken zijn deze grote vaten niet per se een lust voor het oog. Om daar verandering in te brengen besteedt Eneco, samen met omwonenden, extra aandacht aan het uiterlijk van deze warmtebuffers.
De warmtevraag kan in de ochtend tot wel twee keer zo groot zijn als in de nacht, volgens Eneco. In de ochtend worden namelijk de verwarming en warme douche aangezet. Om dit soort momenten van piekvraag naar warmte op te vangen, kan een warmtebuffer worden ingezet.
Op rustige momenten kan de buffer warm water verzamelen, wat vervolgens op piekmomenten kan worden afgegeven aan het warmtenet waarop de buffer is aangesloten. Zo hoeft er voor de warmteproductie minder vaak te worden teruggegrepen naar gas.
Volgens Eneco zijn warmtebuffers zelfs een randvoorwaarde voor het toevoegen van duurzame bronnen aan warmtenetten, zoals aquathermie en geothermie. Die warmtebronnen kunnen een warmtenet veel duurzamer maken, maar zijn wel lastiger regelbaar dan gas als warmtebron.
Verbeterd uiterlijk
De vier warmtebuffers slaan samen zo’n 20 miljoen liter water op, daarmee zijn het dan ook grote installaties. De buffer in Rijnsweerd heeft bijvoorbeeld een hoogte en een diameter van 16,5 meter. Daarmee kunnen warmtebuffers een behoorlijke (visuele) impact hebben op de omgeving.
Eneco besloot daarom om nieuwe warmtebuffers een aantrekkelijker uiterlijk te geven. Het gaat om vier warmtebuffers in de omgeving van Utrecht en Nieuwegein die worden aangesloten op warmtenetten in deze steden. De warmtebuffers zijn op verschillende manieren aangepast aan de omgeving.
In Nieuwegein werd ervoor gekozen om de warmtebuffer zoveel mogelijk uit het zich te onttrekken. Daarom kreeg de buffer een onderkant met groene kleuren en een blauwe bovenkant. Naar aanleiding van gesprekken met bewoners werd de warmtebuffer 10 meter opgeschoven zodat deze meer wegvalt achter het warmteoverdrachtstation dat er al staat. Ook werden er meer bomen om de warmtebuffer heen geplaatst.
In de Utrechtse wijk Rijnsweerd is van de warmtebuffer juist een eye-catcher gemaakt. Vanuit omwonenden kwam het idee om de warmtebuffer te voorzien van een beschildering die is gebaseerd op een 19e-eeuwse aquarel van het gebied.

Samenspraak met bewoners
Bij alle projecten die impact hebben op een omgeving wordt overlegd met omwonenden, vertelt een woordvoerder van Eneco. “Bij alles wat we bouwen, kijken we naar hoe het past in de omgeving.”
Een grote warmtebuffer kan het aanzicht van een omgeving behoorlijk veranderen. “Het is niet zo dat bewoners er gelijk blij mee waren, het is toch een groot ding dat er komt te staan, maar we hebben bewoners zoveel mogelijk proberen te betrekken”, legt een woordvoerder van Eneco uit.

Het beschilderen van een warmtebuffer kan goed bepaald worden door omwonenden. Maar veranderingen in de locatie zijn erg beperkt, een warmtebuffer moet bijvoorbeeld binnen een straal van 30 meter van de hulpwarmtecentrale, waar water wordt opgewarmd, en transportleiding worden geplaatst.
Of het uiterlijk van toekomstige warmtebuffers dezelfde aandacht zal krijgen als de buffers in Utrecht en Nieuwegein is nog niet helemaal zeker, laat Eneco weten, maar dit soort projecten gaan altijd in overleg met de omgeving.
De vraag is of er in de nabije toekomst überhaupt nog dergelijke warmtebuffers worden geplaatst, omdat de aanleg van grootschalige warmtenetten in veel grote steden stil ligt. Pas wanneer er warmtenetten komen, en daarmee mogelijk grote warmtebuffers, kan er ook aandacht worden besteed aan het uiterlijk ervan.