Aardwarmte winnen uit de zeebodem

11.03.2024 Evelien Schreurs

Aardwarmte winnen uit de zeebodem
©Compagnie Générale de Géophysique (CGG)

Geothermie heeft veel potentie om niet alleen op land, maar ook om op zee duurzame energie te winnen, zegt de Compagnie Générale de Géophysique (CGG). Volgens de CGG wordt de volle potentie van geothermie als duurzame energiebron daarom nog niet benut, terwijl het ook op zee een belangrijke bron van duurzame energie kan zijn.

In een whitepaper beschrijft de CGG op welke manier geothermie kan worden uitgebreid naar zee. Momenteel vindt de meeste winning van aardwarmte namelijk plaats op land, maar is het lastig om dat op te schalen. Volgens de CGG moet geothermie daarom worden uitgebreid naar zee. Want offshore aardwarmte is een betaalbare, duurzame en betrouwbare energiebron, die een belangrijke bijdrage kan leveren aan het behalen van klimaatdoelen.

Onderzoek van de CGG laat zien dat er wereldwijd een ruime hoeveelheid aardwarmte onder de bodem van zeeën en oceanen te vinden is. Belangrijke locaties daarvoor zijn locaties waar twee aardplaten uit elkaar bewegen. Vaak is over de hele lengte van zo’n rif een constante warmtewinning mogelijk. Aardwarmte kan ook worden gewonnen op locaties waar magma actief is, of waar de aardkorst aan het uitrekken is.

Aandacht voor ecologische impact
De whitepaper benadrukt het belang van het beschermen van het onderwaterleven bij de winning van aardwarmte op zee. Volgens de CGG is onze kennis over de impact van aardgaswinning op het leven in zeeën en oceanen nog verre van compleet en moet er daarom nog veel onderzoek gedaan worden.

De CGG vindt daarom dat voor iedere locatie waar mogelijk aardwarmte gewonnen gaat worden eerst een ecologisch impactrapport wordt opgesteld. Aan de hand daarvan kan worden vastgesteld of de locatie misschien moet worden uitgesloten van aardgaswinning door een speciale biologische of chemische samenstelling. Bedrijven die offshore aardgas willen winnen, moeten in ieder geval al voldoen aan de eisen van de High Seas Treaty, een verdrag dat de biodiversiteit op internationale wateren beschermt.

Volgens de CGG zijn het minimaliseren van kosten en het beperken van ecologische impact bij de winning van aardwarmte inherent aan elkaar verbonden. Bij de winning van aardwarmte heb je er namelijk belang bij om zo klein mogelijke gaten te boren om de temperatuur en de stromingen te behouden.

Eerlijke verdeling van baten
Een andere manier om de winning van offshore aardwarmte eerlijk te laten verlopen, is door landen op een evenredige manier te laten profiteren. Landen die economisch minder ontwikkeld zijn en landen die niet grenzen aan zee, moeten volgens de CGG ook baat hebben bij geothermie. Vanuit de High Seas Treaty is het onder andere al verplicht om transparant te zijn over geothermie locaties die gebruikt of onderzocht worden.

Daarnaast wordt in de whitepaper benoemd dat het belangrijk is om alle relevante stakeholders te betrekken, zoals overheden, inheemse bevolking, werknemers en NGO’s. Ook moet bij het maken van plannen voor (offshore) geothermie rekening worden gehouden met behoeftes van de samenleving en met de lokale politieke situatie.

Aardwarmte in Nederland
Volgens de CGG heeft offshore geothermie dus veel potentie om een belangrijke bijdrage te leveren aan het behalen van klimaatdoelen. De CGG wil mensen helpen met het opzetten van pilots voor offshore geothermie, en benadrukt dat de eerste projecten voor offshore geothermie ook echt een succes moeten zijn. Want met positieve verhalen kunnen nieuwe investeringen worden aangetrokken, terwijl minder goed gelukte projecten de opkomst van geothermie juist kan vertragen.

Belangenvereniging Geothermie Nederland riep eerder al op voor meer productie van aardwarmte in Nederland, omdat de productie nu aan het stagneren is. In Nederland zijn er 27 locaties, met in totaal 39 aardwarmteputten, waar aardwarmte wordt gewonnen, allemaal aan land. Die wekken bij elkaar 6,8 petajoule aan warmte op. Er staan nog meer dan 100 projecten voor de winning van aardwarmte op de planning, maar dat zijn vooralsnog geen offshore projecten.