De energiebewuste consument versus Den Haag

03.09.2025 Hrvoje Medarac en Gijs de Koning Hoofdonderzoeker DNE en hoofdredacteur Warmte365

Stel je voor: je bent een woningeigenaar, je moet binnenkort je cv-ketel vervangen en je hebt een beetje budget. Wat ga je doen? Kies je voor een hybride warmtepomp een volledig elektrische warmtepomp of toch weer voor een cv-ketel. Den Haag zegt: doen! Kies voor de hybride cv-ketel op gas die volledig elektrisch is, daar ligt namelijk de toekomst!

Het is deze verwarring en gemengde boodschappen die de afgelopen jaren zichtbaar voor fluctuaties in de warmtepompmarkt hebben gezorgd. Eerst was er de verplichting om vanaf 2026 als je cv-ketel vervangen moest worden te kiezen voor minimaal een hybride warmtepomp. Dit werd later afgezakt als de terugverdientijd te lang zou zijn en kwam, en kwam later volledig te vervalen. Dit droeg, na een piek, bij aan een flinke daling in de verkopen.

Ook in de doelstellingen is er verwarring. Nu geldt nog een heldere doelstelling voor 1 miljoen hybride warmtepompen tegen 2030. Maar voor volledig elektrische warmtepompen staat nu nog geen expliciete nationale doelstelling. Demissionair Minister Hermans stelde in de kamerbrief “afronding actieplan hybride warmtepompen” dat er nog gewerkt wordt aan Aanpak Warmtepompen 2025-2030. Hierin wordt “de scope verbreed naar alle typen warmtepompen”.

Toen er een verandering in de subsidies voor warmtepompen kwam, trok de markt weer aan. De verandering zorgde er namelijk voor dat met name warmtepompen met kleinere vermogens minder subsidie kregen per 2025. Huishoudens die overwogen om een warmtepomp aan te schaffen besloten nog voor het einde van het jaar een offerte aan te vragen zodat ze nog gebruik konden maken van de oude subsidie.

Een kleine verandering in de subsidies (en de daarbij gekomen marketing campagne van de aanbieders) heeft dus gezorgd voor een substantiële opleving in de markt. Een kleine push met een groot gevolg.

Het lijkt er hiermee op dat de Nederlander zeer bereidwillig is om te investeren in een warmtepomp, maar net een klein zetje nodig heeft.  Als de Nederlander al in beweging komt door een kleine subsidie-aanpassing, stel je dan eens voor wat er gebeurt als de overheid duidelijke en consistente keuzes maakt.

Eigenlijk hoeven we ons dat niet eens voor te stellen. In het Verenigd Koninkrijk was er over 2024 een stijging in de verkopen van warmtepompen door stabiel beleid, substantiële subsidies en een duidelijk plan om cv-ketels uit te faseren vanaf 2025.  Hoe dit beleid zich verder zou uitwerken is helaas niet te zeggen omdat ook de Britse regering ervoor koos om niet door te gaan met het uitfaseren van de gasketels. Maar de groei over het afgelopen jaar spreekt voor zich.

De Nederlandse consument laat zien dat hij bereid is te investeren, zolang de richting duidelijk is en de spelregels niet telkens veranderen. De belangrijkste uitdaging ligt daarom niet in de techniek of de portemonnee, maar in het scheppen van vertrouwen door consistent beleid.