Klimaatverandering zorgt voor steeds warmere zomers, waardoor we massaal maatregelen nemen om gebouwen te koelen. Hoewel er steeds duurzamere airco’s worden gemaakt, worden ook de meer vervuilende (vaak oudere) airco’s gebruikt die veel stroom gebruiken en F-gassen uitstoten. Daarom ontwikkelde Dutch Climate Systems een alternatief koelsysteem: de IceCube.

Arthur van der Lee is als projectmanager bij Dutch Climate Systems al vanaf de start betrokken bij de ontwikkeling van de IceCube. Volgens hem is de noodzaak voor koeling niet alleen hoger geworden door hetere zomers, maar ook door het beter isoleren van gebouwen. Want in goed geïsoleerde ruimtes komt warmte minder makkelijk binnen, maar je krijgt het ook lastiger weer de deur uit. “Je hebt minder natuurlijke ventilatie die bijvoorbeeld door kiertjes naar binnen komt. Daar moet je dan actief iets mee gaan doen, en als dat kan met één apparaat is dat wel de beste en milieutechnische oplossing.”

80 procent energiezuiniger
De afgelopen vijftien jaar werkte Dutch Climate Systems aan het ontwikkelen van de IceCube. Dit systeem kan koelen en ventileren, maar dan milieubewust. Volgens Van der Lee is de IceCube 80 procent energiezuiniger dan traditionele airco’s. “Het eerste wat je eigenlijk moet doen is minder energie verbruiken. Op het gebied van verwarmen is dat isoleren, en op het gebied van koeling is het voorkomen dat je moet koelen. En als je dan toch moet koelen: zonder dat je te veel energie verbruikt.”

Koelen zonder F-gassen
In veel airco’s worden F-gassen als koudemiddel gebruikt. Deze zogenoemde superbroeikasgassen lekken nog weleens weg uit apparaten om zo in de atmosfeer terecht te komen. Onlangs besloot het Europees Parlement om een groot deel van deze F-gassen te verbieden, een belangrijke mijlpaal volgens Van der Lee “In bijna alle airco’s en warmtepompen die nu verkocht worden, zitten die F-gassen die verboden worden. En ze verbieden dat niet voor niets. Dus ook al is het nu nog niet 100 procent verboden, moeten we ons toch afvragen of we dat eigenlijk wel willen, die F-gassen.”

De IceCube maakt geen gebruik van F-gassen, maar van een andere techniek, legt van der Lee uit. “Wij hebben een heel ander koelprincipe. We koelen door de verdamping van water. Want als water in de lucht verdampt, dan wordt die lucht koel. Dat gebeurt in de natuur, dat zie je bijvoorbeeld aan zee. Maar ook aan zweet op je voorhoofd, daarvan wordt je voorhoofd koel.” Met deze koeltechniek – genaamd dauwpuntkoeling – kan de IceCube ruimtes afkoelen naar 20 tot 23 graden Celsius, zonder daarbij vocht te brengen in de ruimte zelf.

Verder is de IceCube gemaakt van gerecycled plastic, en kan na zijn levensduur van zo’n twintig jaar weer worden hergebruikt, vertelt van der Lee “Aan het eind van de levensduur nemen we de IceCube weer in, en dan kunnen we er weer een nieuw van maken.” Overigens gebeurt dit alles – van ontwerp tot productie – helemaal in Nederland. Dat zal voorlopig ook zo blijven, vertelt Van der Lee, tot de IceCube zich naar andere werelddelen verspreid.

Van scholen en kantoren ook naar woningen
Momenteel worden de IceCubes op scholen en kantoren geïnstalleerd. Vaak is voor hen de combinatie van koeling en ventilatie doorslaggevend om voor een IceCube te kiezen, vertelt Van der Lee: “Natuurlijk gaat het in de eerste instantie om de functie, dus in dit geval koeling en niet al te hoge kosten willen hebben. Het milieu aspect, is in veel gevallen toch nog wat lager geplaatst dan het financiële aspect.”

Maar naast scholen en kantoren wil Dutch Climate Systems de IceCube ook in huizen gaan plaatsen, zegt Van der Lee, “De stap die wij nu willen gaan maken is de stap naar de consumentenmarkt, want we zien dat de vraag daar enorm groot is. We krijgen bijna dagelijks de vraag of we ook voor woningen leveren. Dus dat is ook de reden dat wij nu een crowdfunding zijn begonnen, om die ontwikkeling ook op te kunnen starten” vertelt Van der Lee.

De basistechniek is voor woningen hetzelfde als voor grotere gebouwen, maar de IceCube moet wel flink worden aangepast voordat deze in woningen geïnstalleerd kan worden. “Bijna ieder kantoor en iedere school heeft een verlaagd plafond. Daar kan je van alles boven installeren, eigenlijk zonder dat je dat ziet. In woningen is dat anders, en heb je meestal geen verlaagd plafond. Dus dan zullen we ons systeem qua vorm wat moeten aanpassen.” Ook zal het uiterlijk van de installatie een grotere rol spelen, en zal meer met de vorm en het formaat rekening gehouden moeten worden.

De IceCube is ontwikkeld en geproduceerd in Nederland, maar is door het modulaire systeem in principe wereldwijd inzetbaar. Dat is ook zeker een ambitie voor de toekomst, vertelt Van der Lee “Opschalen en laten zien dat die belangrijke functie die eigenlijk ontstaan is door klimaatverandering – dat we nog meer moeten koelen – dat we dat alsjeblieft op een manier doen waarmee we de opwarming niet nog meer gaan versnellen.”