Het is weer bijna zomer! Terwijl ik deze column zit te tikken voel ik de lentezon prikken. De tuinthermometer tikt vandaag alweer de 25 graden aan. We weten dat de vraag niet is óf we weer een hittegolf kunnen verwachten, maar wanneer hij komt. Helaas zal die eerste hittegolf wel weer voor een verkooppiek van mobiele airco’s zorgen. ‘Is dat wel slim?’, vragen journalisten ons elk jaar weer. Nee, antwoordt Milieu Centraal steevast. Een mobiele airco verlaagt de binnentemperatuur nauwelijks. Zonwering, een groene tuin en gevel en slim ventileren wél en dat kost geen energie. Hoe kunnen we bewoners helpen met echte oplossingen, om dit jaarlijkse ritueel te doorbreken?

Hittestress
Hete zomers en oververhitting van woningen vormen steeds structureler een probleem: hittestress. Door klimaatverandering stijgt de temperatuur en zijn de hittegolven extremer. Tegelijkertijd is er aandacht voor energiebesparen en worden veel woningen beter geïsoleerd. ’s Winters houden ze de warmte beter vast, maar ’s zomers ook. Te hoge binnentemperaturen vormen een comfortprobleem en zorgen voor slapeloze nachten. Bewoners in energiearmoede, die vaak in goedkopere (huur)woningen, in dicht opeengepakte wijken wonen,  hebben er vaker last van. En mensen met een zwakke gezondheid, zoals ouderen, lopen in zo’n hittegolf gezondheidsrisico’s. Logisch dat mensen dan naar de snelle oplossing van een mobiele airco grijpen. Wat een teleurstelling als die dan zo slecht werkt. Hoe krijgen we bewoners zover om voor beter werkende oplossingen kiezen?

Leef als een Zuid-Europeaan
Door je gedrag aan te passen, kun je al heel wat doen om minder last van de hitte te hebben: Leef als  een Zuid-Europeaan! Houd overdag de ramen dicht, gebruik de zonwering en doe de gordijnen dicht. Zet ’s nachts de ramen juist tegen elkaar open om de warmte weer kwijt te raken. Uit onderzoek blijkt de oververhitting van de woning zo sterk te verminderen. Ik ben me ervan bewust dat dat niet in alle situaties kan, bijvoorbeeld bij geluidsoverlast, groter risico op inbraak of (huur)woningen die deze opties niet bieden.

Maak een plan
Tijdens een uitslaande brand nadenken hoe je die had kunnen voorkomen is net zo onlogisch als tijdens een hittegolf nadenken over koeler krijgen van je huis. Eerst blussen! Als een bewoner zich slecht voelt na weer een slapeloze warme nacht, wordt al gauw gedacht aan een mobiele of split airco. En je kunt je afvragen of dat op andere momenten van het jaar en op de lange termijn wel slim is. De doelstelling van de overheid is dat woningen in 2050 energiezuinig zijn én dat we van het aardgas af zijn. En de prognose is dat de temperatuur tegen die tijd nog wat hoger is en hittegolven extremer. Bewoners willen dat hun woning ook dan nog comfortabel is en dat de energierekening  betaalbaar blijft. Om dat voor elkaar te krijgen heb je een plan nodig.

Goed advies
Begin met het gemeentelijke warmteplan: komt er een warmtenet, groen gas of zijn individuele warmtepompen nodig? Een goed plan voor verduurzaming van een woning vormt een totaalpakket met aandacht voor isoleren, ventileren, verwarming, warm water, zonwering en koelen. En het past bij de staat van de woning en bij de (portemonnee van de) bewoners. Sommige maatregelen versterken elkaar: met goede isolatie volstaat een kleinere warmtepomp. En verbeterde ventilatie kost minder energie en helpt om koeling overbodig te maken.

Om zo’n ingewikkeld plan op te stellen, kunnen de meeste bewoners niet zonder adviseurs, installateurs en leveranciers. En tijd. Een goed plan voor een comfortabel, energiezuinig huis vergt voorbereiding. Dat maak je niet ‘eventjes’ tijdens een hittegolf. De hittestress zorgt dan voor keuzestress. Voor je het weet, staat er een mobiele airco. Heb je nog geen plan? Koop dan alvast een energiezuinige ventilator. Die komt altijd van pas.