Begin deze maand kreeg Minister van Klimaat en Groene Groei Sophie Hermans tijdens het Energieontbijt het Warmtebod aangeboden. Dit is een verzameling oplossingen die de stagnatie van de aanleg van warmtenetten tegen moet gaan. Door deze maatregelen door te voeren zou de doelstelling voor warmtenetten – 30 procent van de woningen in de bestaande bouw aangesloten op een warmtenet – haalbaar moeten zijn.

Het Warmtebod is opgesteld door de Warmte Alliantie. De warmtealliantie bestaat uit gemeenten, marktpartijen, koelorganisaties en warmtegemeenschappen en heeft als doel de ontwikkeling van warmtenetten in Nederland een boost te geven. Op initiatief van het Uitvoeringsoverleg Klimaatbeleid Gebouwde Omgeving (UGO) en het Nationaal Klimaat Platform is deze alliantie vorig jaar opgericht. In het Warmtebod geeft deze alliantie een verzameling van oplossingen die de stagnatie van de ontwikkeling van warmtenetten moeten tegengaan.

Teun Bokhoven, scheidend voorzitter van UGO: “De opgave is urgent: zonder concrete stappen dreigen hoge maatschappelijke kosten en loopt de uitvoerbaarheid van de warmtetransitie gevaar. Het is dus zaak om de ontwikkeling van warmtenetten in de gebouwde omgeving een extra impuls te geven.”

Daarmee doelt Bokhoven op een toenemende elektriciteitsvraag in de winter, wanneer steeds meer mensen zullen kiezen voor een warmtepomp als een warmtenet voor hen nog niet in zicht is. Voor deze warmtepompen zijn grote hoeveelheden groene stroom en uitbreiding van het elektriciteitsnet nodig, wat grote maatschappelijke kosten meebrengt.

Minder kosten, meer vertrouwen
In het Warmtebod wordt voorgesteld om een prijsgarantie in te voeren, de aansluitkosten te verminderen, de verhouding tussen vastrecht en energiekosten te herzien en om in het algemeen de kostenopbouw van warmtenetten transparanter te maken.

Volgens het Warmtebod kunnen de kosten gedrukt worden door schaalvergroting, continuïteit in de aanleg van warmteprojecten te creëren en het werkproces van warmtenetten te standaardiseren.

Kees Vendrik, voorzitter van het Nationaal Klimaat Platform, reageert: “We hebben het in dit geval vaak over warmtenetten voor de huishoudens die het kwetsbaarst zijn. Zij kampen met hoge energierekeningen en hebben nauwelijks de ruimte om zelf te investeren in duurzame en beheersbare oplossingen. Juist daarom is het zo belangrijk dat in die wijken een betrouwbaar en betaalbare warmtevoorziening komt.”

Een ander belangrijk punt uit het Warmtebod is het herstellen van het vertrouwen van de consument in warmtenetten. Belangrijke manier om dat te bereiken zou zijn door verlaging en duidelijkheid over de kosten van warmtenetten. Daarnaast is ook het herstel van vertrouwen tussen overheid en warmtebedrijven en tussen bedrijven en bewoners een punt van aandacht in het Warmtebod.

“Het bieden van inzicht en vertrouwen in de langere termijn ontwikkeling van het tarief, de huidige en toekomstige duurzaamheid en transparantie daarover en tot slot het vertrouwen in het warmtebedrijf”, wordt in het Warmtebod beschreven. De Warmte alliantie geeft aan dat zij zich hier ook zelf voor zullen inzetten.

Verder wordt in het Warmtebod gevraagd om een andere manier van subsidiëring, waarbij zowel de warmtebron als de infrastructuur worden gefinancierd. Er zou dan een aparte subsidie zijn voor grotere warmteleidingen met transportfunctie. 

Tenslotte doet het Warmtebod de aanbevelingen aan de overheid om meer te investeren in warmtenetten omdat dat uiteindelijk tot de laagste maatschappelijke kosten zal zorgen, om voorbereid te zijn op de grotere opkomst van warmtepompen als warmtenetten achterblijven door te investeren in netverzwaring en flexibiliteitsoplossingen. En tenslotte vraagt het Warmtebod de overheid om in te zetten op emissiereductie op korte termijn, zoals isolatie en het inzetten van hybride warmtepompen.

630.000 aansluitingen
Gemeenten hebben aangegeven dat er tussen nu en 2035 tussen de 540.000 en 630.000 woningen kunnen worden aangesloten op een warmtenet, mits de kosten voor gebruikers verlaagd worden. Via lokale initiatieven en warmtegemeenschappen zouden er tegen 2030 ook zo’n 25.000 woningen op een warmtenet kunnen worden aangesloten.

Een grote verzameling partijen ondertekende het Warmtebod al, waaronder honderden gemeenten, kennisinstellingen, brancheorganisaties, warmtebedrijven en energiecoöperaties. Volgens het Nationaal Klimaatplatform zal dat aantal nog verder oplopen. Tot eind januari kan het Warmtebod namelijk nog ondertekend worden.